Tục “xông đất” đầu năm - Nét đẹp văn hóa của người Việt

Trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt, xông nhà đầu năm là một trong những nghi thức quan trọng dịp Tết. Đây là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, thể hiện tinh thần luôn hướng đến những điều may mắn, tốt lành và cầu mong cho các thành viên trong gia đình.

Theo quan niệm truyền thống, sau thời điểm giao thừa thì người nào bước vào nhà của gia chủ đầu tiên cùng với lời chúc mừng năm mới thì đó là người xông đất. Thông thường gia chủ sẽ có ý định mời người nào đó xông đất cho nhà mình. Người được mời xông đất sẽ được gia chủ sẽ dựa vào sức khỏe, đức tài, sự thành đạt… để dự đoán vận hạn của gia đình mình trong năm.

Xông đất đầu năm là một trong những phong tục truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Người xưa chỉ có 2 cách chọn người tốt xông đất ngày đầu năm. Người làm quan, có học sẽ chọn người xông đất có tuổi hợp với chủ nhà. Người xông đất phải là người đàn ông trụ cột của gia đình. Với người dân lao động thì đơn giản hơn, người được chọn xông đất phải khỏe mạnh, tốt tính, gia đình hòa thuận, khấm khá.

Người xông nhà phải hợp tuổi gia chủ với tuổi con vật đại diện cho năm, tránh tuổi “tứ hành xung” (bốn con giáp xung khắc với nhau về nhiều mặt trong cuộc sống) là những tuổi xung khắc với nhau.

Người đến xông đất thường đem theo những phong bao lì xì để mừng tuổi trẻ con, người già và chúc mừng năm mới đến toàn thể gia đình. Sau đó, người xông đất sẽ được gia chủ chúc mừng năm mới và ngồi chơi nói chuyện chỉ khoảng 5 đến 10 phút rồi xin cáo từ chứ không nên ở lại lâu. Tục xông đất thể hiện tinh thần hướng đến những điều tốt lành, may mắn và cầu mong một năm mới mọi sự đều thuận lợi cho các thành viên trong gia đình.

Người thân trong gia đình cũng có thể tự xông đất cho nhà mình. Thông thường người được chọn xông đất cho gia đình thường ra ngoài từ lúc chưa hết giờ trừ tịch và dự lễ tại đình chùa sau đó xin hương hái lộc. Lúc trở về nhà cũng là lúc bước sang năm mới, mang lại sự may mắn, tốt lành cho gia đình.

Ngày nay, người ta thường có xu hướng chọn những người hợp tuổi bất kể đàn ông, đàn bà, trai, gái. Tiếp đến là những người có tính cách hiền lành tử tế, đỗ đạt, thành công để vào xông nhà.

Hòa với niềm vui ngày Tết, trong ngày này, cả người xông đất và gia chủ đều vui mừng, hoan hỉ. Người xông đất lấy làm hãnh diện khi được chọn để đem tới vận khí tài lộc cho gia đình người khác. Còn gia chủ cũng vui vẻ vì tin tưởng gia đình mình sẽ có một năm phúc lộc thọ toàn.

 Tục xông đất thể hiện tinh thần hướng đến những điều tốt lành, may mắn và cầu mong một năm mới mọi sự đều thuận lợi cho các thành viên trong gia đình.