Xây dựng điểm di tích Đền Bà Chúa Kho không khói thuốc

Năm 2015, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) – Bộ Y tế triển khai các hoạt động tại Bắc Ninh. Với đặc trưng là vùng đất văn hiến với bề dày văn hóa truyền thống và đa dạng các điểm di tích lịch sử, Sở Y tế với vai trò là cơ quan chủ quản triển khai hoạt động PCTHTL đã chú trọng thực hiện công tác này tại các điểm du lịch. Đến nay, công tác này ngày càng đạt được nhiều tín hiệu tích cực. Điểm sáng là tại khu di tích Đền Bà Chúa Kho.

Năm 2016, khu di tích Đền Bà Chúa Kho cùng với hàng loạt các điểm du lịch khác trên địa bàn tỉnh được Quỹ PCTHTL đầu tư trang bị pano ĐỊA ĐIỂM DU LỊCH KHÔNG KHÓI THUỐC. Cùng với hoạt động tuyên truyền thì pano trực quan này đã phần nào giúp giảm thiểu tình trạng hút thuốc lá không chỉ ở khách hành hương mà cả ở chính những người dân trực tiếp làm công tác tại Đền. Ông Nguyễn Xuân Trường (khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh) làm bảo vệ trông xe tại Đền Bà Chúa Kho được 5 năm. Có thời gian hút thuốc tính bằng hàng chục năm, đã nhiều lần ông Trường bỏ thuốc nhưng đều không thành công. Lần thì do đặc thù công việc phải làm đêm, căng thẳng; lần thì do tác động của bạn bè; lần thì do việc gia đình…nên chỉ sau khi bỏ một thời gian ông lại quay trở lại hút. Đến khi có tuổi, về làm việc tại Đền Bà Chúa Kho với công việc trông xe, Ban quản lý Đền chủ trương đẩy mạnh tuyên truyền về vấn đề PCTHTL để hạn chế tình trạng hút thuốc lá của du khách thập phương cũng như cán bộ, nhân viên Đền. Vì thế nên ông cũng quyết tâm bỏ thuốc lá. “Hơn nữa, có tuổi rồi, sức khỏe cũng bắt đầu “lên tiếng” khi thường xuyên ho đờm, răng yếu mồm hôi, đi khám bác sĩ bảo do hút thuốc lá tác động gây ra tình trạng đó. Nên bản thân tôi quyết tâm bỏ. May mắn được gia đình ủng hộ, tạo điều kiện nên đã cai thuốc thành công. Bỏ được thuốc không những da dẻ hồng hào, sức khỏe cải thiện, mà còn ăn tốt, ngủ khỏe và tăng cân nữa!” – Ông Trường phấn khởi chia sẻ.

Biển “CẤM HÚT THUỐC LÁ” được Ban quản lí Đền Bà Chúa Kho dán tại tất cả các khu vực tập trung đông người để nâng cao ý thức về việc hút thuốc lá của du khách hành hương

Mặc dù ai cũng biết tác hại của thuốc lá, nhưng để từ bỏ được thuốc lá là điều không hề dễ dàng, vì thuốc lá không chỉ có chất gây nghiện, mà những tập tục, lề thói và ngay cả môi trường làm việc, sinh sống cũng là những yếu tố khiến người hút thuốc lá khó cai thuốc. Ông Đỗ Văn Hòa (phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh) cũng làm nhiệm vụ trực Đền theo truyền thống tại Đền Bà Chúa Kho cho biết, vào những dịp đầu năm và cuối năm khi du khách hành hương đến tham quan, lễ bái đông, có khi phải trực thức suốt đêm để phục vụ du khách. Chén trà – điếu thuốc vẫn là phong tục, là truyền thống trong mỗi câu chuyện, nhất là lại vào ban đêm khi phải thức làm việc. Du khách đến đền ngoài lễ bái cũng sẽ vãn cảnh, đội ngũ lái xe chở khách cùng với các nam du khách trong thời gian chờ hầu hết đều hút thuốc vừa đỡ căng thẳng, vừa đỡ buồn ngủ. Vì vậy, tình trạng hút thuốc lá được ghi nhận rất thường xuyên.

Ông Đỗ Văn Viện – Phó trưởng Ban Quản lí di tích Đền Bà Chúa Kho cho biết về công tác PCTHTL tại Đền, với lượng du khách hành hương khá lớn, nhất là vào dịp đầu năm và cuối năm, không thể tránh khỏi tình trạng du khách hút thuốc lá. Tuy nhiên, Ban Quản lý Đền đã phối hợp với các lực lượng triển khai các biện pháp để giảm thiểu tối đa tình trạng hút thuốc lá, tạo dựng môi trường không khói thuốc cho không chỉ khách hành hương mà cả những người làm công tác tại Đền. Tập tục của địa phương là người dân từ 50 tuổi trở lên sẽ luân phiên thực hiện nhiệm vụ trực Đền. Với những đối tượng này, hầu hết sức khỏe đã suy giảm do tuổi cao. Tuy nhiên, riêng với nam giới thì có rất đông người vẫn duy trì hút thuốc đến tận lúc này. Vì vậy, với mục tiêu trước tiên là cán bộ làm nhiệm vụ tại Đền phải gương mẫu trong việc không hút thuốc lá, sau đó là góp phần tạo môi trường trong sạch cho những người dân cùng làm nhiệm vụ trực Đền, nhất là nữ giới. Ban Quản lí Đền yêu cầu những cán bộ làm công tác tại Đền cố gắng bỏ thuốc lá, hoặc ít nhất là hạn chế hút tại khu vực Đền trong lúc làm việc. Song song với đó, dưới sự hỗ trợ của Quỹ PCTHTL, hàng chục biển “CẤM HÚT THUỐC LÁ” được dán tại các khu vực tập trung đông người giúp nâng cao ý thức của mỗi du khách. Cán bộ Ban Quản lí và người dân làm nhiệm vụ tại Đền cũng thường xuyên nhắc nhở du khách hành hương về việc hút thuốc lá tại nơi đông người. Từ đó, du khách cũng ý thức hơn, nếu có hút thuốc cũng chọn nơi thoáng đãng, ít người để không ảnh hưởng đến nhân viên Đền và các du khách khác.

Cộng tác viên y tế thôn tư vấn cho người dân cũng như du khách hành hương tại Đền Bà Chúa Kho về việc cai thuốc lá

Bà Phạm Thị Then – Phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh đã làm nhiệm vụ trực Đền được hơn 10 năm nay cho biết, bản thân sức khỏe không tốt nên mỗi khi hít phải khói thuốc lá đều bị ho và khó thở. Vì thế nên trước đây, hầu như những khi phải trực Đền, bà đều chọn đeo khẩu trang hoặc tránh tối đa chỗ đông người bởi sợ hít phải mùi khói thuốc. Tuy nhiên, khoảng vài năm trở lại đây, tình trạng hút thuốc lá của du khách và cả của các ông cùng đi trực Đền cũng được giảm đi đáng kể, nên môi trường Đền Bà Chúa Kho trở nên trong sạch, thoáng mát hơn nhiều. Những người có tuổi như bà khi đến trực Đền cũng không phải lo sợ hít phải thuốc lá nữa.

Vừa qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức 4 lớp tập huấn tư vấn cai nghiện thuốc lá cho 200 nhân viên y tế thôn của 2 địa bàn thành phố Bắc Ninh và thị xã Thuận Thành. Chị Nguyễn Thị Hương – cộng tác viên y tế khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, TP Bắc Ninh cũng được tham gia lớp tập huấn này và đã triển khai thực hiện hoạt động tư vấn cai nghiện tại cộng đồng nơi mình sinh sống khá hiệu quả. Chị Hương chia sẻ: “Thực tế khi nói về tác hại của thuốc lá thì ai cũng biết, nhưng nhờ lớp tập huấn tôi biết cụ thể hơn, chi tiết và rõ ràng hơn, có bằng chứng cụ thể để tư vấn cho những người dân trong khu vực mình sinh sống để từ bỏ thuốc lá. Bên cạnh đó, vấn nạn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng đang gia tăng trong giới trẻ. Được cập nhật kiến thức này, tôi cũng có thể chia sẻ với các bậc phụ huynh, các gia đình trong việc để ý đến con em mình với vấn nạn này để giúp các con từ bỏ hoặc tránh xa khỏi những tác hại nặng nề mà thuốc lá thế hệ mới gây ra”.

Hiện nay, hút thuốc lá đã được cấm nhưng mới chỉ dừng lại ở một số địa điểm nhất định. Bên cạnh đó, để bỏ thuốc lá thì yếu tố quan trọng nhất là ở cá nhân người hút tự nhận thức và có quyết tâm từ bỏ. Vì thế, hơn ai hết, chính những người cao tuổi – độ tuổi mà sức khỏe đã suy giảm, cần tích cực trong vấn đề bỏ thuốc, để không chỉ phòng tránh bệnh tật cho bản thân mà còn làm tấm gương cho con, cháu noi theo, hướng tới xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh.