Từ Sơn giữ giữ bảo tồn và phát triển dân ca Quan họ Bắc Ninh

03/11/2020 10:12 Số lượt xem: 514

         Dân ca quan họ là loại hình văn hóa nghệ thuật đặc sắc, đặc trưng của vùng Kinh Bắc, làn điệu dân ca này ngày càng ăn sâu vào tiềm thức của các thế hệ người dân nơi đây. Với giá trị truyền thống văn hóa của quan họ Bắc Ninh, từ năm 2009 UNESCO đã quyết định công nhận Quan họ Bắc Ninh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại,nhằm gìn giữ và bảo tồn văn hóa quan họ Bắc Ninh  của  nền văn hóa của dân tộc.

       Theo thống kê toàn tỉnh Bắc Ninh có 45 làng quan họ gốc và 150 làng quan họ Thực hành, Trong đó,Từ Sơn có 2 làng quan họ gốc đó là:Tam Sơn và làng Tiêu- Tương Giang. Từ năm 2013, Thị xã Từ Sơn đã quyết định thành lập câu lạc bộ quan họ Thị xã nhằm quy tụ những Liền anh, Liền chị những người yêu dân ca Quan họ Bắc Ninh trên địa bàn, từ đó khôi phục nền văn hóa Quan họ trong nhân dân.

       Không chỉ có câu lạc bộ Quan họ của thị xã được thành lập, mà nhiều thôn, làng khu phố trên địa bàn cũng có các câu lạc bộ Quan họ của địa phương mình. Theo thống kê hiện  trên địa bàn thị xã Từ Sơn ngoài 2 làng quan họ cổ là Tam Sơn và làng Tiêu – Tương Giang, trên địa bàn thị xã có 9 làng Quan họ thực hành ở các xã, phường: Tiêu biểu như xã Phù Chẩn ở cả 3 thôn trong xã mỗi thôn đều có 1 câu lạc bộ Quan họ. Các xã, phường: Đồng Nguyên, Đình Bảng, Phù Khê, Châu Khê, Tân Hồng, Tương Giang mỗi đơn vị có 1 câu lạc bộ quan họ.

         Qua tìm hiểu tại Câu lạc bộ Quan họ thôn Phù Lộc, xã Phù Chẩn (TX Từ Sơn) được biết CLB thành lập từ tháng 12/2016, ban đầu câu lạc bộ chỉ có 50 thành viên tham gia sinh hoạt. Sau 3 năm hoạt động, Ban chủ nhiệm câu lạc bộ đã duy trì và phát triển đến nay đã kết nạp được gần 200 thành viên tham gia ở nhiều lứa tuổi khác nhau, trong đó hội viên cao tuổi nhất là trên 80 tuổi, nhiều thành viên nhỏ khoảng 5,6 tuổi cũng tham gia câu lạc bộ. Câu lạc bộ đã đề ra quy chế sinh hoạt, thường xuyên sinh hoạt theo từng nhóm tuổi đảm bảo phù hợp. Hàng năm vào các dịp lễ tết, nhất là trong các dịp lễ hội truyền thống của các thôn, làng, các nhóm câu lạc bộ tổ chức giao lưu văn nghệ tạo không khí sối nổi thi đua trong nhân dân.

        Còn với Câu lạc bộ Quan họ thực hành thôn Rích Gạo, mặc dù mới được ra mắt vào tháng 5/2020. Nhưng vốn là cái nôi có truyền thống văn nghệ phát triển, nên phong trào hát dân ca quan họ được hình thành và phát triển mạnh mẽ. Từ năm 1970 thôn đã hình thành đội dạy hát Quan họ, phong trào được lưu truyền từ đời này sang đời khác, các thế hệ đi trước thường xuyên truyền dạy cho thế hệ đi sau những làn điệu quan họ cổ, quan họ lời mới, và thể loại chèo, ca mới..Văn nghệ địa phương vừa phục vụ sản xuất vừa phục vụ lao động và chiến đấu, tạo mối quan hệ tình làng nghĩa xóm ngày càng đoàn kết gắn bó, góp phần  xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư. 

        Những làn điệu Dân ca quan họ Bắc Ninh đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong cộng đồng nhất là đối với hội viên các Câu lạc bộ Quan họ đều có chung sở thích yêu dân ca Quan họ Bắc Ninh, tự nguyện tham gia sinh hoạt câu lạc bộ. Tiêu biểu như: Chị Nguyễn Thị Điệp, được sinh ra và Lớn lên ở làng Lũng Sơn- Thị trấn Lim - Tiên Du, cái nôi Quan họ Bắc Ninh, ngay từ nhỏ chị đã yêu thích quan họ. Đến khi về Nhà Chồng ở khu phố Cẩm Giang - Đồng Nguyên, nhưng chị Điệp vẫn luôn tha thiết được hát Quan họ Bắc Ninh. Đến này đã hơn 50 tuổi những chị vẫn tích cực tham gia câu lạc bộ Quan họ thị xã, thường xuyên giao lưu quan họ với các Câu lạc bộ khác trong và ngoài địa phương.    

         Hiện nay toàn thị xã có hơn 100 hội viên đang sinh sống ở các xã, phường trên  toàn thị xã, Nhiều hội viên mong muốn dân ca quan họ Bắc Ninh được phát triển rộng khắp và lưu truyền từ đời này sang đời khác và được thế hệ trẻ hôm nay tiếp tục gìn giữ và phát huy. Bà Triệu Thị Quỳnh – ở Thôn Cẩm Giang, phường Đồng Nguyên, năm nay bà đã trên 72 tuổi. Nhưng Bà là thành viên tích cực trong câu lạc bộ Quan họ thị xã, Bà vẫn thường xuyên tổ chức dạy hát và giao lưu Quan họ với các Liền anh, Liền chị Quan họ, nhất là các em nhỏ tuổi trên địa bàn yêu thích quan họ.

          Từ hoạt động của Câu lạc bộ thị xã đã thúc đẩy phong trào hát quan họ Bắc Ninh ở những thôn, làng, khu phố trong toàn thị xã đã ngày càng phát triển cả bề rộng và chiếu sâu, với nhiều lứa tuổi tham gia... Đặc biệt vào các dịp lễ tết, nhất là lễ hội truyền thống của địa phương, thành viên các câu lạc bộ Quan họ ở các thôn, làng, khu phố đã thể hiện rõ vai trò của mình trong hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, hát dân ca Quan họ nhằm thể hiện văn hóa đặc sắc, truyền thống của quê hương, tạo không khí thi đua sôi nổi, phấn khởi trong nhân dân.

       Có thể nói, dân ca quan họ Bắc Ninh, là nét đẹp truyền thống văn hóa của quê hương Kinh Bắc, Bắc Ninh nói chung, Quê hương Từ Sơn nói riêng, là văn hóa phi vật thể của Nhân loại đã được UNESCO công nhận, Vì vậy các cấp, các ngành và mọi người dân địa phương và những Liền anh, Liền chị, những người yêu Quan họ nói riêng cần tiếp tục giữ gìn và phát triển dân ca Quan họ Bắc Ninh để dân ca Quan họ Bắc Ninh mãi mãi được lưu truyền cho đời sau và là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với người dân của vùng quê Bắc Ninh, Kinh Bắc ngàn năm văn hiến và cách mạng./. 

Châu Loan