Những hiểm họa khi đốt than củi sưởi ấm trong mùa đông

Dùng bếp củi, than tổ ong, bếp ga để sưởi ấm hoặc đun nấu trong phòng kín có thể gây ngạt khí, dẫn đến tử vong do hít phải lượng lớn khí carbon monoxide (CO), một loại khí độc được mệnh danh là "kẻ giết người thầm lặng".

Khí CO không màu, không mùi, không vị, do đó người bệnh không thể tự nhận ra cho đến khi có triệu chứng sớm của ngộ độc CO  như đau đầu, buồn nôn, khó thở, đau ngực, lú lẫn.

Khí CO gây ảnh hưởng đến việc vận chuyển oxy trong máu, do phân tử của nó gắn quá chặt vào phân tử Hemoglobin trong hồng cầu, chiếm mất vị trí gắn với oxy, làm oxy không được Hemoglobin vận chuyển tới các mô trong cơ thể. Thiếu oxy khiến người bệnh có thể tử vong chỉ trong vòng vài phút.

Ảnh minh hoạ

Bệnh nhân bị ngạt khí CO do đốt bếp than trong nhà

Thông thường, việc đốt than củi ở ngoài trời, nơi thoáng khí không gây nguy hiểm vì có sự thay thế liên tục CO với oxy trong không khí. Nhưng dùng bếp đốt trong phòng kín, kể cả phòng có cửa sổ mà thông khí không tốt có thể tích tụ khí CO, gây ngạt cho những người ở trong phòng, nhưng hậu quả nặng nề nhất ở người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh mạn tính, hút thuốc lá. Người bệnh có thể bị tổn thương tim, não, phổi, sảy thai, thậm chí tử vong; nếu được cứu sống, đến 40% trường hợp phải chịu các di chứng thần kinh .

Cảnh báo ngộ độc khí CO đặc biệt nguy hiểm với người đang ngủ say hoặc trước đó có uống rượu, gây tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong trước cả khi có triệu chứng.

Tại một số tỉnh miền núi, người dân có thói quen vừa uống rượu vừa đốt bếp sưởi vào mùa đông, phụ nữ sau sinh thường hơ than trong phòng ngủ theo quan niệm dân gian. đây đều là những hành động phản khoa học, nguy hiểm.

Để phòng ngừa ngộ độc khí CO, người dân tuyệt đối không đặt các loại bếp củi, than, gas trong phòng ngủ. Trường hợp dùng bếp để nấu ăn, nên đặt ở ngoài trời hoặc gần cửa ra vào, cửa sổ mở để đảm bảo thông gió.

Trong quá trình sử dụng, cần để ý những dấu hiệu cho thấy CO đang tích tụ quá mức như: không khí ngột ngạt; hơi nước ngưng tụ trên cửa sổ, tường; lửa trong bếp cháy chậm hơn; có vệt bồ hóng quanh bếp; hiện tượng rỉ sét trên ống thông khói; không có gió lùa trên ống thông khói... Lúc này, cần nhanh chóng mở thêm cửa sổ để thông thoáng tăng thông khí lưu chuyển .

Khi phát hiện có người bị ngạt khí, cần nhanh chóng đưa nạn nhân rời khỏi phòng, ra ngoài không khí trong lành để kịp thời bổ sung oxy, đồng thời gọi cấp cứu hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Nếu người bệnh có dấu hiệu không phản ứng, ngừng thở, thở yếu, cần tiến hành hô hấp nhân tạo, ép tim liên tục cho đến khi người bệnh thở trở lại hoặc nhận được sự trợ giúp y tế.

Mỗi năm vào mùa lạnh, nước ta ghi nhận nhiều ca ngạt khí do đốt củi, than hoa, than tổ ong, dùng bếp gas... trong phòng kín, có trường hợp tử vong. Các vụ ngạt khí thường xảy ra ở vùng núi, nông thôn khu vực miền Bắc, miền Trung, nơi mùa đông nhiệt độ xuống thấp, người dân có thói quen dùng bếp đốt để sưởi ấm, nấu ăn.

Theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, mỗi năm tại Mỹ có khoảng 50.000 ca cấp cứu và 4.000 ca nhập viện điều trị do ngộ độc khí CO không chủ ý, trong đó hơn 400 người thiệt mạng./.

TĐ - phòng ĐD, CTXH