Đình khu Trần - Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh

18/03/2025 07:30

(BNP) - Đình khu Trần (phường Hạp Lĩnh, thành phố Bắc Ninh) được khởi dựng từ thời Lê (thế kỷ XVII). Đình khu Trần là nơi thờ phụng đức Thánh “Thiên Quan Đống Vinh” đại vương, người có công đánh giặc Minh bảo vệ nền độc lập của dân tộc vào thế kỷ XV. Đình được xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh năm 2002.

Trải trường kỳ lịch sử, đình khu Trần bị tiêu thổ trong kháng chiến chống Pháp. Hiện nay, di tích được phục hồi lại gồm: Đại đình, Hậu cung (tạo thành mặt bằng hình chữ Đinh), Tiền tế, tòa phương đình, nhà Tả vu, Hữu vu, Nghi môn, sân vườn…

Đại đình làm theo kiểu nhà 4 mái với các góc đao đều đắp hình rồng, phượng cách điệu quay đầu về nóc mái. Bên trên các ngọn đao là phần bờ giải uốn cong. Thoáng nhìn giống như một chiếc thuyền lớn úp xuống. Cấu trúc bên trong toà đại đình chia làm 3 gian 2 chái. Toàn bộ khung gỗ lim của toà đại đình gồm 24 cây cột, chia thành 6 hàng ngang theo mặt đình và 4 hàng dọc theo hồi đình. Các bộ vì được làm giống nhau kiểu “giá chiêng, chồng rường con nhị”, vì nách theo kiểu “chồng rường cột chốn và cốn mê”. Các phần cấu kiện gỗ trên khung toà đại đình đều được chạm khắc tỉ mỉ, công phu, với đề tài chủ yếu là các hình rồng, hoa lá, vân mây.

Các hiện vật tiêu biểu gồm: 7 đạo sắc phong thời Lê - Nguyễn, 1 thần tích thời Lê, ngai, bài vị, hoành phi, câu đối, hương án, long đình, kiệu bát cống…

Hội đình vào ngày mùng 9 tháng Giêng, tổ chức lễ tế trọng thể tại đình. Từ ngày mùng 10 đến ngày 11, mỗi hôm làng tổ chức tế một lần, sau phần tế của làng là đến phần lễ của các giáp, gia đình, dòng họ và quý khách thập phương. Ngày 12 là lễ tế xuất tịch (tế tiễn tịch), rước bài vị Thánh trở lại Nghè và kết thúc lễ hội.

Trong những ngày hội, song song với phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian được tổ chức như: cờ người, tổ tôm điếm, đu quay, chọi gà, đấu vật… vào các buổi tối có mời các gánh hát tuồng, chèo hay ả đào biểu diễn tại đình để nhân dân thưởng thức. Đặc biệt trong những tục trò ở lễ hội khu Trần có tục nấu cơm thi và lao đòn đám rất độc đáo. Tục nấu cơm thi được tổ chức vào ngày mùng 9, còn tục lao đòn đám được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng. Ngày nay, lễ hội khu Trần được tổ chức lớn 5 năm một lần vào những năm chẵn./.

T.M