Độc đáo bảo vật quốc gia thạp đồng văn hóa Đông Sơn

Bảo vật quốc gia thạp đồng văn hóa Đông Sơn trưng bày tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng.

Thạp đồng văn hóa Đông Sơn ở Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng là sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của văn hóa Đông Sơn, phân bố chủ yếu tại vùng núi trung du và đồng bằng nơi của các con sông lớn ở miền Bắc Việt Nam. Thân thạp cơ bản còn nguyên vẹn, có hoa văn trang trí sắc nét, rõ ràng. Toàn bộ thạp phủ lớp sơn hơi xanh gỉ đồng ngả vàng.

Căn cứ vào hình dáng, kỹ thuật chế tác và đặc biệt là hoa văn trang trí đặc trưng, thạp đồng này thuộc giai đoạn văn hóa Đông Sơn, có niên đại cách đây từ 2200 - 2300 năm (thế kỷ 3-2 trước Công nguyên).

Theo ông Nguyễn Thế Hồng - Chủ tịch Hội Sưu tầm, nghiên cứu cổ vật Kinh Bắc, chủ nhân Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, một trong những nét độc đáo của thạp đồng văn hóa Đông Sơn là các hoa văn động vật trên các băng trang trí. Trong số này, tại băng thứ 21 có trang trí 14 con thú (giống chồn/cáo) với 11 con đuôi thẳng, 3 con đuôi cong, mỗi con có chiều dài từ 8 - 8,5cm. Đây cũng là băng hoa văn chính, trung tâm của thạp đồng.

Các hoa văn động vật trên các băng trang trí là nét độc đáo của thạp đồng văn hóa Đông Sơn.

Đàn 14 con thú này nối đuôi nhau chạy ngược chiều kim đồng hồ. Thú có miệng dài, thân dài và cong, đuôi dài to, bốn chân có móng rõ ràng, phía sau đầu có bờm (mào) dài.

Hội đồng Di sản quốc gia đánh giá đây là những con thú được đúc trong tư thế vận động, cong mình như đang chạy đuổi theo nhau, theo chiều ngược kim đồng hồ. Điều này tạo cho người xem cảm giác đang chuyển động. Đó là nghệ thuật thể hiện động trong tĩnh, được nghệ nhân đúc đồng thời Đông Sơn vận dụng vô cùng hiệu quả. Đây là chiếc thạp đồng Đông Sơn duy nhất hiện biết ở Việt Nam có trang trí băng hoa văn này.

Thạp đồng văn hóa Đông Sơn ở Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng thu hút đông đảo du khách thăm quan.

Theo thống kê của các nhà nghiên cứu, hiện nay ở nước ta phát hiện được hơn 235 chiếc thạp đồng. Thạp đồng văn hóa Đông Sơn của Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng là một trong những chiếc thạp còn nguyên vẹn nhất được phát hiện cho tới nay. Đây là một tác phẩm đẹp hoàn hảo, có các hoa văn trên thạp sắc nét, độc đáo, được bố cục cân đối, hài hòa, mang đặc trưng của văn hóa Đông Sơn.