Chủ tịch UBND tỉnh: Phát huy tốt vai trò của địa phương chủ sở hữu di sản để Dân ca Quan họ Bắc Ninh mãi mãi trường tồn và lan tỏa

Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn phát biểu tại Lễ kỷ niệm.

Kính thưa: Đồng chí Nguyễn Thị Thanh, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam !

Kính thưa: Đồng chí Nguyễn Anh Tuấn, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh !

Kính thưa: Các đ/c Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Uỷ viên BCH Trung ương Đảng !

Kính thưa: Các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; các tỉnh, thành phố !

Kính thưa: Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh qua các thời kỳ !

Kính thưa: Các đồng chí đại biểu và toàn thể Nhân dân !

Bắc Ninh - Kinh Bắc một vùng quê văn hiến và cách mạng, nơi huyền sử quyện vào lịch sử, rực rỡ những lễ hội nên con người nơi đây mang vẻ đẹp tài hoa, thanh lịch với lối sống trọng nghĩa, vẹn tình. Trong kho tàng dân ca Việt nam Dân ca Quan họ Bắc Ninh là một hình thức sinh hoạt văn hóa tiêu biểu, thể hiện truyền thống và bản sắc văn hóa Kinh Bắc, phát triển đạt tới trình độ cao, hoàn chỉnh cả về phương diện âm nhạc, lời ca và hình thức trình diễn.

Với những giá trị đặc sắc và độc đáo, ngày 30 tháng 9 năm 2009, Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã vinh dự được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.

Trong nhận thức chung, Quan họ thuộc loại hình hát đối đáp nam nữ giao duyên, thường được diễn xướng vào các dịp lễ hội (mùa xuân và mùa thu) và gặp gỡ bạn bè ở vùng Kinh Bắc xưa. Quan họ xưa thường được hát không có nhạc đệm, với các câu hát có thể là những lời thơ hay ca dao có sẵn song trong quá trình hát đối đáp, lời hát có thể được ứng tác theo khả năng ứng biến của cả hai bên. Loại hình dân ca này được xem là loại hình nghệ thuật tổng hợp của lời ca, giọng điệu, lề lối, phong tục, lối chơi, môi trường diễn xướng,… Dân ca Quan họ không chỉ là một lối hát mà còn gắn với rất nhiều những phong tục, tập quán nên còn được gọi là chơi Quan họ.

Dân ca Quan họ Bắc Ninh được ghi danh đến nay đã được 15 năm. Trong suốt thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều chủ trương chính sách bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đại diện của nhân loại. Theo đó, cùng với việc khôi phục lại không gian diễn xướng của các làng Quan họ gốc, phát triển các làng Quan họ thực hành, thành lập nhiều CLB quan họ, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với các làng Quan họ gốc, làng Quan họ thực hành, CLB Dân ca Quan họ; nghệ nhân, nghệ sĩ Dân ca Quan họ Bắc Ninh…

Trên địa bàn tỉnh hiện có 44 làng quan họ gốc, 150 làng Quan họ thực hành, gần 400 CLB Dân ca Quan họ, với hàng chục nghìn người ở các độ tuổi tham gia; trong đó có hơn 600 người có khả năng truyền dạy. Trên phạm vi cả nước và ở nước ngoài đã có hàng trăm CLB Dân ca Quan họ Bắc Ninh được thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên. Điều đó cho thấy, Dân ca Quan họ Bắc Ninh càng “Danh thơm nức tiếng” và có sự lan tỏa mạnh mẽ.

Có được thành quả hôm nay, cùng với sự quan tâm, chi đạo của Trung ương, sự phối hợp giúp đỡ của các tỉnh, thành phố, đó là do sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự vào cuộc của các đoàn thể, cả hệ thống chính trị trong tỉnh, cộng đồng các làng Quan họ; công tác tham vấn, đề xuất của cơ quan quản lý nhà nước, của những chuyên gia nghiên cứu, sưu tầm di sản văn hóa Quan họ Bắc Ninh và đặc biệt là vai trò to lớn của các nghệ nhân Dân ca Quan họ - những “Báu vật nhân văn sống” đã thực hiện tốt sứ mệnh bảo tồn, truyền dạy, giới thiệu, quảng bá di sản văn hóa độc nhất vô nhị của quê hương Kinh Bắc.

Kính thưa các đồng chí đại biểu và toàn thể Nhân dân !

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, bên cạnh các điều kiện thuận lợi, cũng nảy sinh các mối đe dọa đối với việc bảo tồn văn hóa, làm biến dạng các di sản văn hóa nói chung, không gian văn hóa Quan họ và hình thức diễn xướng Quan họ nói riêng. Những vấn đề đó đã, đang và sẽ tác động đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Tuy nhiên, bối cảnh và xu thế biến động của thế giới cũng đã tạo ra điều kiện để đưa di sản văn hóa được hội nhập và đến với bạn bè quốc tế. Dân ca Quan họ Bắc Ninh có điều kiện và môi trường trở thành “công cụ giao tiếp” đặc trưng của Việt Nam nói chung, của quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc nói riêng. Vì vậy, mỗi chúng ta cần nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm bằng những hành động cụ thể để góp phần đưa giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ lên tầm cao mới, mà nòng cốt, truyền lửa chính là các nghệ nhân, nghệ sĩ, các làng Quan họ, các CLB Dân ca Quan họ.

Từ thành quả sau 15 năm được vinh danh, chúng ta vững tin rằng, với sự cộng cảm và cộng đồng trách nhiệm; tiếp nối thế hệ trước, các thế hệ hôm nay và mai sau sẽ phát huy tốt vai trò của địa phương chủ sở hữu di sản để Dân ca Quan họ Bắc Ninh mãi mãi trường tồn và lan tỏa.

Kính thưa các đồng chí đại biểu và toàn thể Nhân dân !

Tại Lễ kỷ niệm hôm nay, chúng ta cần phải nhận thức, những cống hiến, đóng góp của các tập thể, tổ chức, cá nhân đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh nói riêng, văn hóa tỉnh nhà nói chung không đơn thuần được đánh giá bởi những danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng, mà quan trọng hơn cả là vì niềm đam mê, lòng tự hào đối với một di sản văn hóa truyền thống và sự khát khao cống hiến nhiều hơn nữa cho sự phát triển và hội nhập của quê hương, đất nước, để Dân ca Quan họ Bắc Ninh thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, bản sắc văn hóa đặc trưng của người dân Bắc Ninh - Kinh Bắc, như những lời ca mộc mạc mà đượm thắm nghĩa tình của người Quan họ, “để rồi khách đi xa giữ chẳng cho về và hẹn hội sau người nhớ sang chơi.”

Một lần nữa,thay mặt Lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, xin cảm ơn các đồng chí đại biểu, khách quý đã dành thời gian tham dự buổi Lễ trang trọng và mang đầy ý nghĩa hôm nay.

Kính chúc các đồng chí đại biểu, khách quý, các nghệ nhân cùng toàn thể Nhân dân luôn dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn !