Di tích cấp tỉnh nhà thờ họ Nguyễn Ngô, phường Phù Khê

30/12/2024 08:00

(BNP) - Nhà thờ họ Nguyễn Ngô được xây dựng vào thế kỷ XX, hiện trên thượng lương toà Hậu đường còn dòng chữ hán ghi rõ: Ngày mùng 8 tháng 7 niên hiệu Bảo Đại 15 (1939) dựng nóc. Trải thăng trầm lịch sử, nhà thờ đã qua nhiều lần trùng tu sửa chữa, đặc biệt năm 2011, được trùng tu với quy mô lớn.

Nhà thờ họ Nguyễn Ngô là nơi thờ tiên tổ, các bậc đại khoa và các nhà tri thức nho học của gia tộc. Theo gia phả họ Nguyễn Ngô, đến nay gia tộc đã trải qua gần 600 năm với trên 20 đời, trong đó cụ tổ là Nguyễn Quý Công (thời Hậu Lê thế kỷ XV). Hiện nay, nhà thờ còn lưu giữ được hạng mục chính là cổng, tiền đường và hậu đường.


Trước mặt di tích là hồ rộng lớn, kè đá xanh xung quanh.

Cổng chính trước nhà thờ được xây dựng quy mô lớn, theo kiểu tam quan 2 tầng 8 mái, trang trí, đắp vẽ cầu kỳ tinh xảo.

Cổng phụ được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống gồm cổng chính và 2 cổng phụ 2 bên..

Trước tòa tiền đường là bức bình phong, bên trên đắp nổi đôi rồng chầu mặt nguyệt.

Từ đường có kiến trúc hình chữ “Nhị”, gồm 05 gian 02 dĩ, bộ khung gỗ với 6 hàng cột ngang, 4 hàng cột dọc, vì nóc giá chiêng cột trốn

Trên đỉnh nóc tòa Tiền đường đắp nổi chữ Hán “Nguyễn Ngô từ đường”.

Phần chạm khắc của Tiền đường trang trí tập trung chủ yếu ở đầu bẩy, con giường, cốn mê với chủ đề hoa lá cách điệu, theo đúng nghệ thuật chạm khắc kiến trúc cổ truyền thống.

Toà Hậu đường gồm 5 gian 2 dĩ, khung gỗ, vì kèo quá giang, vì nóc giá chiêng cột trốn, trên các cột trốn được chạm khắc hình hoa lá cách điệu, hệ thống cửa mở nối thông với toà Tiền đường.

Hiện nay, nhà thờ còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như: hương án, ngai thờ, bộ chấp kích…

Hoành phi, câu đối…

Bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích và Quyết định công nhận di tích cấp tỉnh.

Bảng ghi công đức tôn tạo, xây dựng nhà thờ họ Nguyễn Ngô.

Mộ tổ dòng họ Nguyễn Ngô, cụ Nguyễn Quý Công hiệu Lạc Sơn Tiên Sinh, Lương y nhụ nhân.

Hàng năm, dòng họ Nguyễn Ngô tổ chức giỗ tổ vào ngày 28 tháng Giêng âm lịch để tưởng nhớ công ơn các bậc tiền nhân. Cuối tháng 8 dương lịch hàng năm, dòng họ tổ chức trao thưởng cho con em đạt thành tích cao trong học tập tại nhà thờ họ. Nhà thờ họ Nguyễn Ngô được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh theo Quyết định số  1626/QĐ-UBND ngày 21/12/2012.

Hữu Thắng