Di tích Quốc gia Miếu Đại Trung

Cổng Miếu Đại Trung.

Miếu có kiến trúc kiểu chữ Đinh.

Theo các nguồn tư liệu, Miếu Đại Trung thờ 6 vị quận công dòng họ Nguyễn Đức có công dưới thời Lê - Trịnh là Hùng Quận công, Cẩm Quận công, Ân Quận công, Quế Quận công, Nhậm Quận công và Giao Quận công.

Bia ghi danh các vị quận công họ Nguyễn Đức thờ ở Miếu Đại Trung.

Nguyễn Đức là gia tộc lớn ở huyện Quế Võ, dòng chính (đại tôn) của gia tộc này ở thôn Quế Ổ, xã Chi Lăng. Trong các chi, đáng lưu ý nhất là chi Ất ở Dũng Quyết, xã Việt Hùng là chi lớn hơn cả. Họ Nguyễn Đức là gia tộc có nhiều quan võ nhất ở quê hương và đất nước với 3 vị phong vương, 5 vị đỗ tạo sĩ, 18 vị quận công - trong đó có nhiều vị được phong làm thành hoàng làng, dân nhiều nơi thờ và 76 vị được phong tước hầu.

Ban thờ tại tòa Tiền tế.

Hậu cung là nơi đặt bài vị, tượng thờ các vị quận công dòng họ Nguyễn Đức.

Miếu Đại Trung gồm các công trình kiến trúc: cổng, miếu, nhà Tạo soạn, tháp mộ. Trong đó, tòa Tiền tế 5 gian có kiến trúc kiểu bình đầu bít đốc tay ngai cột trụ. Bộ khung bằng gỗ. Bộ vì nóc kiểu con chồng giá chiêng.

Bức hoành phi thời Nguyễn.

Cọc gỗ do cụ Quế Quận công đóng quai đê lấn biển năm 1708 còn lưu giữ được.

Tòa Tiền tế đặt 3 hương án bằng đá ở 3 gian giữa. Hậu cung 1 gian có kiến trúc khá đặc biệt và được giữ nguyên vẹn từ thời Lê cho đến nay. Tường của Hậu cung được xây theo kiểu cuốn vòm. Cửa từ Tiền tế vào Hậu cung cũng được xây cuốn vòm. Nhà Tạo soạn 5 gian bên phải của Miếu, kiến trúc đơn giản quá giang gác tường, mái lợp ngói.

Thú đá có niên đại thời Lê gồm: ngựa, chó, voi đá trong khuôn viên.

Cây hương đá thời Lê.

Trước cửa miếu, ở 2 bên sân bố trí đăng đối các hàng tượng thú đá có niên đại thời Lê gồm: ngựa, chó, voi đá. Bên phải có 1 cây hương đá, bên trái là thống đá. Trong khuôn viên miếu khá rộng được trồng nhiều cây nhãn cổ thụ bao phủ sân tạo nên sự cổ kính thâm nghiêm. Bên trái miếu dòng họ mới xây dựng thêm 1 tháp mộ bằng gạch.

Tháp mộ mới được dòng họ xây dựng thêm.

Các hiện vật tiêu biểu gồm: 06 tượng thú thời Lê; 01 cây hương đá thời Lê (phía ngoài sân); 01 cây hương đá thời Lê (trong Hậu cung, chạm rồng trên thân trụ và cách điệu hình bông sen phía trên rất tinh xảo nghệ thuật); thống đá cổ thời Lê; 03 ngai thờ thời Nguyễn; 02 tượng thờ thế kỷ XX; 01 hoành phi cổ thời Nguyễn; 04 hoành phi, 06 câu đối thế kỷ XXI.

Rêu phong bao phủ sân, tường của miếu tạo sự cổ kính thâm nghiêm.

Miếu Đại Trung là công trình văn hóa tiêu biểu nơi ghi danh, tưởng niệm những danh nhân có nhiều đóng góp cho quê hương đất nước. Các cổ vật và công trình kiến trúc thời Lê ở đây có giá trị lớn về lịch sử, nghệ thuật.

Sắc phong do các đời Vua ban tặng.

Miếu Đại Trung được xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia tại Quyết định số 138/QĐ ngày 31/01/1992.