Nhà Cố Trạch

17/07/2023 07:30

(BNP) - Nhà Cố Trạch, phường Vân Dương, thành phố Bắc Ninh, được xây dựng từ lâu đời, tương truyền đó là nhà ở của đức Mẫu khi xưa. Sau khi bà mất, để tưởng nhớ công ơn của bà đã sinh ra đức thánh Tam Giang, nhân dân địa phương đã lấy nhà bà ở khi xưa làm nơi thờ tự và gọi là Nhà Cố Trạch.

Nhà Cố Trạch.

Di tích nằm ở phía đầu làng, giáp khu Chu Mẫu, cách Đền Văn Mẫu khoảng 500m về phía Bắc. Phía trước là trường Tiểu học Vân Dương và Trường Mần non Vân Dương, xung quanh là dân cư bao bọc.

Cổng chính khu Nhà Cố Trạch.

Công trình gồm có Nhà Cố Trạch, Nhà thờ bà Đạm Nương và Nhà Khách.

Nhà Cố Trạch hiện nay có kết cấu kiến trúc kiểu chữ nhị gồm Hậu cung và Tiền bái. Hậu cung là một căn nhà gạch 3 gian, lợp ngói móc, phía trước trổ 3 cửa hình vòm, bên trong là các bệ thờ xây gạch, xây thoáng gồm 7 hàng chồng lên nhau. Cấu trúc khung nhà đơn giản, theo kiểu con chồng kẻ chuyền trốn cột ở lòng nhà. Tiền bái được trùng tu năm 1994, bộ khung gỗ tứ thiết được liên kết bởi 4 hàng cột ngang, 6 hàng cột dọc, kiến trúc thượng chồng rường, hạ kẻ ngồi.

Cột đá được chạm khắc hoa văn tinh xảo.

Chuông đồng được chạm khắc hoa văn nghệ thuật.

Một số hiện vật tiêu biểu được thờ ở Nhà Cố Trạch như: 5 sắc phong từ thế kỷ XVIII - thế kỷ XIX, 1 nồi hương thế kỷ XVII, 1 hoành phi thế kỷ XIX, ...

Ban thờ nồi hương thế kỷ XVII.

Các sắc phong từ thế kỷ XVIII - thế kỷ XIX.

Nhà thờ bà Đạm Nương 3 gian để thờ bà Đạm Nương (Đạm Nương – người con gái út của bà Phùng Thị Nham) nằm ở bên trái nhà Cố Trạch. Toà nhà có kiến trúc kiểu chữ đinh gồm 3 gian đại bái và 1 gian hậu cung, mái ngói ta, tường hồi bít đốc, trổ cửa giữa.

Nhà thờ bà Đạm Nương.

Nhà khách 5 gian, xây dựng năm 2002, nằm bên trái Nhà Cố Trạch, mái lợp tôn.

Nhà khách.

Nhà Cố trạch được xếp hạng di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia tại Quyết định số 100-VH/QĐ ngày 21/01/1989.

B.H