Đình làng Đại Sơn

03/03/2025 07:30

(BNP) – Đình làng Đại Sơn (xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du) xưa kia có quy mô to lớn. Trải qua thăng trầm lịch sử, đình Đại Sơn đã bị tàn phá trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Sau hòa bình lập lại, nhân dân địa phương xây dựng 3 gian nhà phía trước kiểu quá giang gác tường nối với hậu cung. Năm 1994, chính quyền, nhân dân địa phương đã góp công, góp của để phục dựng lại ngôi đình theo kiểu kiến trúc truyền thống trên nền xưa đất cũ. Năm 2005 trùng tu lại đình như hiện nay.

Lối vào đình làng Đại Sơn.

Đình là nơi thờ Thành hoàng - vị thần bản mệnh của dân làng, là nơi hội sở tế lễ các vị thần của làng trong những ngày hội, lệ. Căn cứ vào bản thần tích, thần sắc kê năm 1938 lưu giữ tại Viện thông tin khoa học xã hội và truyền thống ở địa phương thì đình làng Đại Sơn thờ thành hoàng làng là vị Đông Hầu Đống Vịnh tôn thần, ngài là nhân thần. Tuy nhiên lai lịch, công trạng, ngày sinh, ngày hóa của ngài ra sao thì không có tài liệu nào ghi chép lại và trong nhân dân địa phương cũng không ai còn nhớ được lai lịch, công trạng của ngài.

Tòa đại đình.

Chính giữa bờ nóc đắp nổi đôi rồng chầu mặt trời.

Tòa đại đình 4 mái đao cong.

Đình Đại Sơn hiện tọa lạc trên khu đất đẹp ở phía Tây Nam làng, quay hướng Nam, bên cạnh là ngôi chùa “Liên Hoa tự” tạo thành quần thể di tích cổ kính linh thiêng, xung quanh là khu dân cư sinh sống đông đúc.

Gian thờ chính bên trong đình.

Bộ bát bửu trong đình.

Công trình có kết cấu mặt bằng hình chữ Đinh gồm Đại đình và Hậu cung. Đại đình 3 gian 2 chái, 4 mái đao cong mềm mại, bờ nóc, bờ chảy đắp dải hoa chanh, chính giữa bờ nóc đắp nổi đôi rồng chầu mặt trời, mái lợp ngói mũi hài, cửa mở ở 3 gian giữa kiểu “thượng song hạ bản” có chạm khắc hình tứ linh và hoa lá cách điệu, hai gian chái trổ cửa sổ hình chữ Thọ tròn.

Các bức hoành phi.

Đại đình bộ khung gỗ to khỏe, vững chãi. Kết cấu vì nóc làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng”, vì nách “chồng rường”, riêng bộ vì nách tại gian giữa kiểu cốn mê chạm khắc đề tài “long cuốn thủy”. Trên các bộ phận kiến trúc như đầu dư, con rường, bẩy hiên… đều được trang trí hình hoa lá cách điệu.

Trên các bộ phận kiến trúc đều được trang trí hình hoa lá cách điệu.

Hệ thống cửa thượng song hạ bản.

Hậu cung gồm 2 gian, ngăn cách giữa hai tòa là bức cửa cấm làm bằng gỗ, phía trên được chạm mặt hổ phù, mở cửa ngách ở 2 bên, tường xây kín hai hồi và hậu.

Các sắc phong tại đình.

Tại di tích còn lưu giữ được nội dung hai đạo sắc phong, được các triều đại phong kiến ban tặng.



Ngai thờ và bài vị tại đình.

Hội đình Đại Sơn xưa được tổ chức từ ngày mồng 7 đến 15 tháng Giêng hàng năm. Ngày nay, lễ hội đình Đại Sơn được tổ chức gọn nhẹ hơn, từ ngày mồng 8 đến ngày mồng 10 tháng Giêng.

Các bia đá tại đình.

Trong những ngày hội, song song với phần lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian được tổ chức như: hát tuồng, chèo, đu quay, đấu vật, cờ người, bắt vịt… thu hút đông đảo nhân dân tham dự.

Đình làng Đại Sơn được xếp hạng Di tích cấp tỉnh, thành phố tại Quyết định số 1048/QĐ-UBND ngày 27/09/2015.

A.T