Đình Xà Đông

Gian Tiền tế của Đình.

Đình Xà Đông toạ lạc trên khu đất cao phía Nam làng, được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống, hòa nhập với không gian cảnh quan xung quanh.

Hồ bán nguyệt phía trước sân Đình.

Trước Đình có hồ bán nguyệt, cây đề cổ thụ, ao rộng, bến nước…

Tòa Đại đình.

Đình hiện nay có kết cấu mặt bằng kiểu tiền chữ Nhất, hậu chữ Đinh gồm các toà: Tiền tế 5 gian 2 chái 4 mái đao cong, Đại đình 3 gian 2 chái 4 mái đao cong và 2 gian Hậu cung.

Cả hai toà này đều được thiết kế kiến trúc theo phong cách truyền thống, bộ khung gỗ chịu lực. Vì nóc gian giữa tòa Đại đình kết cấu kiểu “con chồng giá chiêng, hạ kẻ chuyền”.

Mái đình thiết kế kiến trúc kiểu truyền thống.

Đầu dư chạm hình đầu rồng ngậm ngọc, trên các con rường, soi gờ chỉ, chạm hoa lá cách điệu. Tất cả đều mang phong cách kiến trúc truyền thống.

Tượng đức Thánh được thờ trong Hậu cung của Đình.

Đình Xà Đông thờ Đức thánh Tam Giang. Các Thánh Tam Giang tên húy là Trương Hống, Trương Hát, Trương Lừng, Trương Lẫy và em gái là Đạm Nương. Trong cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược năm 542 – 548, do thế yếu, quân mỏng nên ta phải rút quân chờ thời cơ. Lúc đó 4 anh em họ Trương đã chiêu mộ dân binh ông cùng Triệu Quang Phục đã đánh tan quân giặc.

Ngai thờ trong Đình.

Sau khi khải hoàn trở về, Vua ban sắc tiền bạc, phong chức và ban tặng sắc phong với mỹ tự “Tam Giang thượng đẳng thần”. Nhân dân các làng dọc sông Cầu thấy Thần linh thiêng nên đều thờ làm Thành hoàng làng gọi là “Thánh Tam Giang”.

Bộ bát bửu.

Bức hoành phi.

Đạo sắc phong được lưu giữ tại Đình.

Đình hiện còn bảo lưu nhiều cổ vật có giá trị như: thần phả, sắc phong, tượng đức Thánh; ngai thờ… Những tài liệu cổ vật này vừa là chứng tích của ngôi đình trong lịch sử, vừa là di sản văn hóa quý giá của quê hương.

Bằng xếp hạng di tích Quốc gia Đình Xà Đông.

Đình được Bộ Văn hóa thông tin xếp hạng là di tích lịch sử - Quyết định số 12/2005/QĐ-BVHTT ngày 17/03/2005. Lễ hội truyền thống được tổ chức từ ngày mùng 3 - 5 tháng Giêng hàng năm. Ngoài ra, ở Đình còn có các ngày sự lệ như: mùng 10/4 và ngày 13/9…