Ấn tượng chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ miền Quan họ”
(BNP) – Đúng 20h ngày 23/2, Lễ khai mạc chương trình Festival “Về miền Quan họ 2019” và kỷ niệm 10 năm dân ca Quan họ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại chính thức diễn ra, song trước đó hàng tiếng đồng hồ, các ngả đường hướng về quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, hàng nghìn người dân, du khách đã có mặt ở khán đài để thưởng thức chương trình nghệ thuật "Rạng rỡ miền Quan họ".
Chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ miền Quan họ”.
Mở đầu chương trình, một Bắc Ninh giàu huyền thoại, đậm đặc sắc màu văn hóa và con người thân thiện dần được mở ra. Màn khai từ với chủ đề "Tứ hải giao tình" là sự hội tụ của các loại hình văn nghệ dân gian – Di sản văn hóa từ khắp các vùng, miền Tổ quốc ngay tại Bắc Ninh, quê hương của những làn điệu dân ca Quan họ say đắm lòng người. Nếu người Bắc Ninh tự hào với Di sản dân ca Quan họ thì nhắc đến Ví Giặm - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại gợi nhớ mảnh đất, tình người Nghệ Tĩnh; xứ Huế mộng mơ được biết đến với Nhã nhạc Cung đình - là kiệt tác phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại; Di sản văn hóa phi vật thể Đờn ca tài tử - “tài sản” quý báu của mảnh đất Bạc Liêu; không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên - Di sản văn hóa phi vật thể của cộng đồng cư dân các dân tộc Tây Nguyên… Hàng trăm nghệ nhân, diễn viên, nghệ sỹ đến từ đại gia đình Di sản văn hóa phi vật thể thế giới đã mang đến quê hương Quan họ một đêm hội kết tinh được những nét văn hóa đặc sắc nhất, đó chính là sự đan xen cảm xúc của niềm tự hào dân tộc, của sự mãn nhãn từ những màn trình diễn chất lượng, chuyên nghiệp, công phu, hấp dẫn và đầy ấn tượng.
Có mặt tại chương trình từ sớm, bác Hoàng Kim Cúc (thành phố Bắc Ninh) hào hứng cho biết, bác cũng như đông đảo người dân Bắc Ninh đã háo hức chờ đợi Festival từ nhiều ngày nay: “Tôi không thể bỏ qua dịp này, vì Festival lần nào cũng rất hấp dẫn, đặc biệt năm nay Festival gắn với sự kiện kỷ niệm 10 năm dân ca Quan họ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chắc chắn chương trình sẽ hay và đặc sắc”.
Chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ miền Quan họ” lấy ý tưởng tóm tắt sự hình thành và phát triển của mảnh đất Kinh Bắc gắn liền với các giá trị văn hóa, đặc biệt là sự ra đời và phát triển nở rộ của dân ca Quan họ đã trở thành biểu tượng văn hóa hấp dẫn, dưới hình thức sân khấu hóa. Chương trình được chia thành 3 chương: Dòng sông Quan họ; Làng Quan họ quê tôi và Rạng rỡ miền Quan họ.
Với sự dàn dựng hoành tráng và thiết kế công phu, nghệ thuật, khéo léo xâu chuỗi các chặng đường lịch sử với những lát cắt và mốc son chói lọi của dân ca Quan họ qua từng thời kỳ, “Rạng rỡ miền Quan họ” đã làm thỏa lòng mong đợi của khán giả. Chương trình đã khiến cả thành phố Bắc Ninh bừng sáng với bữa tiệc nghệ thuật hoành tráng và rực rỡ màu sắc tại quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc. Gần 1.000 diễn viên múa, nghệ sĩ, ca sĩ chuyên nghiệp, người đẹp Kinh Bắc đã cống hiến cho du khách và người dân những tiết mục nghệ thuật hay và độc đáo.
Những làn điệu dân ca Quan họ, bài hát về miền Quan họ hoặc hoạt cảnh sân khấu cùng phóng sự lần lượt được tái hiện khá sâu sắc chiều dài lịch sử hình thành những làn điệu dân ca Quan họ gắn với sự kiện tiêu biểu như: vẻ đẹp của dòng sông Quan họ; Vua Bà – Thủy tổ Quan họ dạy dân trồng lúa, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải…; không gian diễn xướng hát canh Quan họ thông qua hình thức hát đối đáp, hát trên sân khấu, hát dân ca Quan họ trên thuyền; truyền dạy hát Quan họ cho trẻ em; phát triển các câu lạc bộ Quan họ trong nước và quốc tế… Điều này, minh chứng về một miền đất “Mỹ tục khả phong, địa linh nhân kiệt”. Từ vùng đất này đã sản sinh, nuôi dưỡng dân ca Quan họ vô cùng đặc sắc, mượt mà, thể hiện nét đẹp hiện hữu của đất và người Kinh Bắc.
Sau 10 năm được UNESCO vinh danh, từ 49 làng Quan họ gốc đã phát triển thêm 369 làng Quan họ thực hành, 381 câu lạc bộ dân ca Quan họ. Hoạt cảnh dân ca Quan họ được các nghệ sĩ diễn viên Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh và các bạn trẻ quốc tế thể hiện qua bài hát “Còn duyên” như lời khẳng định Quan họ Bắc Ninh vẫn luôn mang sức sống mãnh liệt, ngày càng lan tỏa trong cuộc sống đương đại. Những tinh hoa, giá trị đặc sắc của Di sản ngày càng được mọi người ở nhiều vùng miền trong nước và nước ngoài biết đến.
Đặc biệt, trong chương trình nghệ thuật cũng đã làm nổi bật sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trên địa bàn tỉnh trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Di sản dân ca Quan họ trong 10 năm qua, để mở ra sự phát triển mới trong việc tiếp tục thực hiện cam kết với UNESCO trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản. Hoạt cảnh Quan họ Bắc Ninh đang mang một sức sống mới, hoà trong “nhịp thở của thời đại” thông qua tiết mục “Bắc Ninh – Kinh Bắc” mang đến cho mọi người một sự kỳ vọng, tin tưởng Bắc Ninh sẽ tiếp tục làm tốt hơn nữa trách nhiệm của địa phương có Di sản văn hóa phi vật thể được vinh danh, nhất là trong giai đoạn Bắc Ninh đang vươn mình, phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.
Ấn tượng với một chương trình nghệ thuật nhiều cung bậc cảm xúc, anh Nguyễn Văn Tuấn (thành phố Bắc Giang) chia sẻ: “Nếu những tiết mục dân ca Quan họ mang lại cho tôi sự lắng đọng thì phần hội tụ các loại hình văn nghệ dân gian - các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại lại khiến tôi ấn tượng trong một đêm nghệ thuật độc đáo giàu bản sắc văn hóa. Quả thực tôi có những cảm xúc rất đẹp tại chương trình “Rạng rỡ miền Quan họ”. Một chương trình nghệ thuật ngắn gọn nhưng sâu lắng”.
Xin được mượn lời phát biểu khai mạc chương trình của đồng chí Nguyễn Tử Quỳnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh để thay cho lời kết, như một lời mời, lời hứa trân trọng và mến khách nhất dành cho nhân dân và du khách khi đến với vùng Bắc Ninh – Kinh Bắc thân thiện, giàu bản sắc văn hóa và phát triển năng động, sáng tạo: "Dân ca Quan họ như một sợi dây kết nối mỗi người dân Bắc Ninh - Kinh Bắc, gần nhau hơn, hiểu nhau hơn, yêu quê hương hơn. Với lòng biết ơn, tự hào và niềm tin vào tương lai tươi sáng, chúng ta nguyện sẽ tiếp tục phấn đấu để xứng đáng với các bậc tiền nhân. Cùng chung sức, đồng lòng xây dựng Bắc Ninh trở thành một đô thị văn minh, hiện đại; không ngừng vươn lên đón nhận và hấp thu tinh hoa của thời đại nhưng vẫn giữ vững cốt cách, bản sắc của dân tộc, làm cho dân ca Quan họ lan tỏa, trường tồn cùng nhân loại và tạo nên giá trị riêng cho nhân loại”.
Những hình ảnh đặc sắc tại chương trình nghệ thuật "Rạng rỡ miền Quan họ":
Có mặt tại chương trình từ sớm, bác Hoàng Kim Cúc (thành phố Bắc Ninh) hào hứng cho biết, bác cũng như đông đảo người dân Bắc Ninh đã háo hức chờ đợi Festival từ nhiều ngày nay: “Tôi không thể bỏ qua dịp này, vì Festival lần nào cũng rất hấp dẫn, đặc biệt năm nay Festival gắn với sự kiện kỷ niệm 10 năm dân ca Quan họ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chắc chắn chương trình sẽ hay và đặc sắc”.
Chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ miền Quan họ” lấy ý tưởng tóm tắt sự hình thành và phát triển của mảnh đất Kinh Bắc gắn liền với các giá trị văn hóa, đặc biệt là sự ra đời và phát triển nở rộ của dân ca Quan họ đã trở thành biểu tượng văn hóa hấp dẫn, dưới hình thức sân khấu hóa. Chương trình được chia thành 3 chương: Dòng sông Quan họ; Làng Quan họ quê tôi và Rạng rỡ miền Quan họ.
Với sự dàn dựng hoành tráng và thiết kế công phu, nghệ thuật, khéo léo xâu chuỗi các chặng đường lịch sử với những lát cắt và mốc son chói lọi của dân ca Quan họ qua từng thời kỳ, “Rạng rỡ miền Quan họ” đã làm thỏa lòng mong đợi của khán giả. Chương trình đã khiến cả thành phố Bắc Ninh bừng sáng với bữa tiệc nghệ thuật hoành tráng và rực rỡ màu sắc tại quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc. Gần 1.000 diễn viên múa, nghệ sĩ, ca sĩ chuyên nghiệp, người đẹp Kinh Bắc đã cống hiến cho du khách và người dân những tiết mục nghệ thuật hay và độc đáo.
Những làn điệu dân ca Quan họ, bài hát về miền Quan họ hoặc hoạt cảnh sân khấu cùng phóng sự lần lượt được tái hiện khá sâu sắc chiều dài lịch sử hình thành những làn điệu dân ca Quan họ gắn với sự kiện tiêu biểu như: vẻ đẹp của dòng sông Quan họ; Vua Bà – Thủy tổ Quan họ dạy dân trồng lúa, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải…; không gian diễn xướng hát canh Quan họ thông qua hình thức hát đối đáp, hát trên sân khấu, hát dân ca Quan họ trên thuyền; truyền dạy hát Quan họ cho trẻ em; phát triển các câu lạc bộ Quan họ trong nước và quốc tế… Điều này, minh chứng về một miền đất “Mỹ tục khả phong, địa linh nhân kiệt”. Từ vùng đất này đã sản sinh, nuôi dưỡng dân ca Quan họ vô cùng đặc sắc, mượt mà, thể hiện nét đẹp hiện hữu của đất và người Kinh Bắc.
Sau 10 năm được UNESCO vinh danh, từ 49 làng Quan họ gốc đã phát triển thêm 369 làng Quan họ thực hành, 381 câu lạc bộ dân ca Quan họ. Hoạt cảnh dân ca Quan họ được các nghệ sĩ diễn viên Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh và các bạn trẻ quốc tế thể hiện qua bài hát “Còn duyên” như lời khẳng định Quan họ Bắc Ninh vẫn luôn mang sức sống mãnh liệt, ngày càng lan tỏa trong cuộc sống đương đại. Những tinh hoa, giá trị đặc sắc của Di sản ngày càng được mọi người ở nhiều vùng miền trong nước và nước ngoài biết đến.
Đặc biệt, trong chương trình nghệ thuật cũng đã làm nổi bật sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trên địa bàn tỉnh trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Di sản dân ca Quan họ trong 10 năm qua, để mở ra sự phát triển mới trong việc tiếp tục thực hiện cam kết với UNESCO trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản. Hoạt cảnh Quan họ Bắc Ninh đang mang một sức sống mới, hoà trong “nhịp thở của thời đại” thông qua tiết mục “Bắc Ninh – Kinh Bắc” mang đến cho mọi người một sự kỳ vọng, tin tưởng Bắc Ninh sẽ tiếp tục làm tốt hơn nữa trách nhiệm của địa phương có Di sản văn hóa phi vật thể được vinh danh, nhất là trong giai đoạn Bắc Ninh đang vươn mình, phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.
Ấn tượng với một chương trình nghệ thuật nhiều cung bậc cảm xúc, anh Nguyễn Văn Tuấn (thành phố Bắc Giang) chia sẻ: “Nếu những tiết mục dân ca Quan họ mang lại cho tôi sự lắng đọng thì phần hội tụ các loại hình văn nghệ dân gian - các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại lại khiến tôi ấn tượng trong một đêm nghệ thuật độc đáo giàu bản sắc văn hóa. Quả thực tôi có những cảm xúc rất đẹp tại chương trình “Rạng rỡ miền Quan họ”. Một chương trình nghệ thuật ngắn gọn nhưng sâu lắng”.
Xin được mượn lời phát biểu khai mạc chương trình của đồng chí Nguyễn Tử Quỳnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh để thay cho lời kết, như một lời mời, lời hứa trân trọng và mến khách nhất dành cho nhân dân và du khách khi đến với vùng Bắc Ninh – Kinh Bắc thân thiện, giàu bản sắc văn hóa và phát triển năng động, sáng tạo: "Dân ca Quan họ như một sợi dây kết nối mỗi người dân Bắc Ninh - Kinh Bắc, gần nhau hơn, hiểu nhau hơn, yêu quê hương hơn. Với lòng biết ơn, tự hào và niềm tin vào tương lai tươi sáng, chúng ta nguyện sẽ tiếp tục phấn đấu để xứng đáng với các bậc tiền nhân. Cùng chung sức, đồng lòng xây dựng Bắc Ninh trở thành một đô thị văn minh, hiện đại; không ngừng vươn lên đón nhận và hấp thu tinh hoa của thời đại nhưng vẫn giữ vững cốt cách, bản sắc của dân tộc, làm cho dân ca Quan họ lan tỏa, trường tồn cùng nhân loại và tạo nên giá trị riêng cho nhân loại”.
Những hình ảnh đặc sắc tại chương trình nghệ thuật "Rạng rỡ miền Quan họ":
Tiết mục "Khách đến chơi nhà" mở đầu chương trình nghệ thuật.
Biểu diễn của Đoàn nghệ thuật Hát Xoan tỉnh Phú Thọ.
Đoàn nghệ thuật "Dân ca Ví, Giặm" của tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.
Nhã nhạc Cung đình Huế - Di sản phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại.
Đoàn nghệ thuật "Hát Bài chòi" tỉnh Quảng Nam.
Đờn ca tài tử - “tài sản” quý báu của mảnh đất Bạc Liêu.
Đoàn nghệ thuật "Cồng Chiêng Tây Nguyên" tỉnh Đắc Lắc.
Hoạt cảnh Vua bà Thủy Tổ Quan họ dạy dân trồng lúa, trồng dâu trong bài hát quan họ “Liện sai”.
Hát đối đáp Quan họ.
Hát dân ca Quan họ trên thuyền.
Truyền dạy hát dân ca “Trên rừng ba mươi sáu thứ chim” cho các em thiếu nhi.
Chương trình thu hút đông đảo người dân và du khách tới thưởng thức.
Lời Giã bạn của người Quan họ cất lên đã khép lại chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ miền Quan họ”.