Cổ tự trên đỉnh Lạn Kha
Núi Lạn Kha thuộc xã Phật tích, huyện Tiên Du, cao khoảng 400m theo hướng Tây Bắc - Đông Nam. Đây là một trong 21 núi nổi tiếng của An Nam. Trên núi có ngôi chùa Phật Tích, một đại danh lam thời Lý. Ngôi chùa không chỉ có kiến trúc độc đáo, nhiều di vật cổ mà còn chứa đựng giai thoại huyền bí ...
Chùa Phật Tích
Chùa còn có tên gọi là Vạn Phúc, nằm trên núi Lạn Kha. Chùa Phật Tích được xây dựng vào năm 1057. Tuy nhiên, theo truyền thuyết dân gian thì chùa Phật Tích đã xuất hiện từ cuối thế kỷ thứ III.
Từ xa, du khách có thể dễ dàng nhìn thấy tượng A Di Đà ngồi uy nghi trên đỉnh núi Lạn Kha. Được biết, đại pho tượng này làm bằng đá có chiều cao 27m, nặng 3.000 tấn và là bức tượng Phật bằng đá lớn nhất Đông Nam Á. Bước vào cổng chùa, du khách như lạc vào khung cảnh của thời xa xưa với kiến trúc cổ, những hàng cây cổ thụ. Qua những đoạn đường bằng phẳng là những bậc đá dẫn lên vườn chùa, sân chùa. Sân chùa này cũng là nơi khởi nguồn của truyện cổ tích “Từ Thức gặp tiên”. Tương truyền, Từ Thức trong một lần đi chùa gặp Giáng Tiên bị bắt trói vì tội hái trộm hoa. Từ Thức bèn cởi áo xin tha cho tiên nữ. Sau Từ Thức đi du ngoạn tứ phương, đến một sơn động thì gặp lại Giáng Tiên… Từ đó, chùa Phật Tích mở hội hoa mẫu đơn vào mồng 4 tháng Giêng hằng năm để người dân thưởng hoa và nghe các thi sĩ bình thơ.
Nằm đối xứng giữa hai bậc đá dẫn lên chùa, tại mép tường đá là hai dãy tượng thú thờ bằng đá, gồm: Sư tử, voi, ngựa… Trong chùa còn có một ao rồng hình chữ nhật. Sau sân nền có 32 tháp xây bằng gạch và đá là nơi cất giữ xá lị của các nhà sư từng trụ trì ở đây, phần lớn được xây dựng vào thế kỷ XVII. Ngọn tháp lớn nhất là Tháp Phổ Quang, cao hơn 5m gồm đế, khám thờ, hai tầng diềm và mái mui luyện với chóp tròn.
Bảo vật của chùa Phật Tích phải kể đến pho tượng A Di Đà được đặt trong gian thờ. Cả phần thân tượng và phần bệ có chiều cao 4,7m, được làm bằng đá xanh nguyên khối, là tác phẩm điêu khắc thời Lý. Cho đến nay, đây là di vật có giá trị nhất còn được lưu giữ lại từ thời Lý và là “pho tượng Phật xưa nhất được xác định niên đại".
Sau khi thắp hương lễ phật, du khách có thể tản bộ trong khuôn viên chùa, dưới bóng cây rợp mát, tiếng chim hót líu lo, chùa Phật Tích quả là một điểm du lịch tâm linh lý tưởng cho những ai muốn tìm sự yên tĩnh, thanh tao. Từ trên đỉnh núi Lạn Kha nhìn xuống là khung cảnh làng quê yên bình với cánh đồng lúa xanh rờn. Phóng tầm mắt ra xa là những khu công nghiệp đang mọc lên từng ngày của Bắc Ninh. Đến với Phật Tích mà trong lòng thấy thanh tịnh, vui tươi lạ thường...