Cụm di tích Đình, Đền, Chùa Phong Xá
(BNP) - Quần thể di tích Đình, Đền, Chùa Phong Xá nằm ở trung tâm xã Đông Phong, huyện Yên Phong. Vào khoảng thế kỷ XVII, nơi đây là một cụm danh thắng đẹp, trung tâm tín ngưỡng lớn. Tuy nhiên, các công trình này đã bị phá hủy hoàn toàn do yêu cầu tiêu thổ kháng chiến. Hòa bình lập lại, nhân dân địa phương đã xây dựng lại các di tích, trên cơ sở giữ nguyên lối kiến trúc văn hóa.
Cổng Đình Phong Xá.
Theo văn bia hiện còn lại, vào thời Lê, làng Phong Xá có quần thể di tích đình, đền, chùa khang trang, to lớn với kiến trúc tuyệt tác. Tuy nhiên, các công trình này đã bị phá hủy hoàn toàn trong cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954).
Nhà tiền tế Đình Phong Xá.
Đình Phong Xá hiện nay được xây dựng vào những năm 1970 với kiến trúc hình chữ Đinh, có kết cấu và nguyên vật liệu bằng gỗ lim, lợp ngói mũi hài, tường bao quanh xây gạch.
Chính cung thờ tướng công Ngô Thanh Minh.
Đình, Đền thờ phụng đức thánh Ngô Thanh Minh - tướng quân thời Ngô Quyền, người có công trong cuộc kháng chiến chống Tống xâm lược thể kỷ XI.
Hoành phi, câu đối trong Đình Phong Xá.
Giá trị tiêu biểu ở đình Phong Xá hiện nay là những hiện vật, đồ thờ cổ có giá trị sử liệu và nhân văn cao như: bức hoành phi, câu đối gỗ, ngai thờ, bài vị, hương án gỗ…
Tấm bia đá tứ diện “Hậu thần bi ký” ở sân Đình.
Đặc biệt, Đình còn có tấm bia đá tứ diện “Hậu thần bi ký” dựng năm 1734, ghi chép việc hậu thần ở đình.
Bằng công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh Đình làng Phong Xá.
Với những giá trị lịch sử tiêu biểu, Đình Phong Xá được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử tại Quyết định số 122/UB ngày 14/02/1992.
Tòa tiền tế Đền Phong Xá.
Đền Phong Xá ngày nay được nhân dân trong làng xây dựng lại khi kết thúc chiến tranh, gồm 02 tòa, mỗi tòa 03 gian, nằm song song theo kiểu chữ Nhị, hướng Đông Nam. Tòa tiền tế có 02 cột đồng trụ, giữa lắp hệ thống cửa bức bàn.
Trước tòa tiền tế được thiết kế đôi rồng bay bằng đá, đặc trưng thời Lý, có ý nghĩa tâm linh sâu sắc, vừa thể hiện sức mạnh, quyền lực, vừa giúp xua đuổi tà ma…
Các bộ vì kết cấu theo lối kẻ truyền quá giang, trụ chống xà và hệ thống cột. Trong Đền còn lưu giữ khá nhiều hiện vật cổ như: hương án gỗ, ngai thờ, bài vị, các bức đại tự, câu đối lòng văn ca ngợi công đức của tướng công Ngô Thanh Minh.
Đền Phong Xá được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh năm 1992.
Cổng Chùa Phong Xá.
Chùa Phong Xá được xây dựng lại trên nền đất cũ vào năm 1976, nằm phía sau Đình, mặt quay theo hướng Đông Nam.
Gian tiền đường của Chùa.
Công trình kiến trúc gồm 07 gian tiền đường, 03 gian thượng điện. Toàn bộ khung chùa được soi gờ thẳng, bào trơn đóng bén.
Ngôi tam bảo của chùa Phong Xá.
Các pho tượng phật trong Chùa.
Tượng Phật trong chùa gồm 07 pho: Ba pho Tam thế, 01 pho di đà, 01 pho Thích ca mâu ni, 01 pho Đức Chúa, 01 pho đức thánh hiền.
Chiếc chuông đồng trên Cổng Tam quan của Chùa.
Trong khuôn viên chùa hiện có bức tượng Quan thế âm bồ tát do người dân địa phương cung tiến.
Tháp tổ trong khuôn viên Chùa Phong Xá, nơi lưu giữ các xá lị của trụ trì chùa.
Bằng công nhận di tích lịch sử - văn hóa của Chùa Phong Xá.
Với những giá trị lịch sử, Chùa Phong Xá được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa năm 1992.