Di tích kiến trúc nghệ thuật Từ chỉ họ Đặng
(BNP) – Từ chỉ họ Đặng (Lăng họ Đặng) nằm ở phía Tây Nam của thôn Tỳ Điện, xã Phú Hòa, huyện Lương Tài. Căn cứ vào niên đại dựng một số bia trong di tích và hoa văn trang trí trên các hiện vật cho biết di tích được xây dựng vào thế kỷ XVII - XVIII.
Khu Lăng có kết cấu lộ thiên còn khá nguyên vẹn.
Nhiều cổ vật trong khuôn viên của Lăng đều có kiến trúc bằng đá niên đại thời Lê
Từ khi được hình thành cho đến nay, khu Lăng vẫn được giữ nguyên vẹn, không qua một lần tu sửa, chuyển dịch nào. Xưa kia, Lăng còn có tên gọi là "khu bia họ Đặng hay thành nhà Mạc", đến nay nhân dân trong thôn vẫn thường gọi là Lăng họ Đặng. Khu Lăng là di tích có kết cấu lộ thiên, chia làm 2 phần. Phần 1 là khu có tường xây xung quanh (phần mộ nằm trong khu vực này); Phần 2 là khu vực ngoài tường vây có một số hiện vật như bia đá niên đại thời Lê, bàn thờ đá…
Hai bên cổng vào Lăng được đặt hình hai chú chó kiến trúc bằng đá.
Khu nhà thờ có kết cấu theo dáng vẻ truyền thống có bình đồ kiến trúc chữ Đinh gồm Tiền đường 3 gian và 1 gian Hậu đường. Bộ khung chịu lực bằng gỗ lim chắc khỏe với 4 hàng cột dọc và 2 hàng cột ngang tạo thành 3 bộ vì, các bộ vì kết cấu theo kiểu vì kèo. Hệ thống cửa bức bàn đóng kín 3 gian.
Hiện nay, Lăng còn lưu giữ được nhiều cổ vật thời Lê như: hệ thống bia đá, sấu đá, sập đá…
Bia đá có niên đại thời Lê.
Lăng họ Đặng được xây dựng để thờ các vị tổ của dòng họ, như cụ Trung Túc; Quý Thị; Trung Roãn hiệu Đào Tân… Các cụ tổ này đều làm quan trong triều đình và giàu có, họ mua ruộng đất cho dân làng, xây dựng khu lăng cho dân làng cúng lễ khi các cụ qua đời.
Nhà khách mới được xây dựng.
Nhà thờ là nơi đặt bài vị các vị tổ của dòng họ.
Trải qua thời gian thăng trầm lịch sử, di tích Lăng họ Đặng luôn là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng quan trọng của địa phương. Tại khu vực Lăng hiện còn bảo lưu gìn giữ được nhiều cổ vật thời Lê mang tính chất bảo tàng cho biết về lịch sử của con người, quê hương làng Tỳ Điện. Đồng thời đây còn là nơi giáo dục truyền thống, tưởng nhớ tới những người làm quan, có công lao to lớn với quê hương đất nước. Thể hiện tính cố kết cộng đồng của dân tộc.
Các hiện vật tiêu biểu như: Hoành phi, câu đối, bộ bát biểu...
Các cổ vật hiện còn tại khu vực Lăng đều có kiến trúc bằng đá niên đại thời Lê, được coi là những tác phẩm điêu khắc có giá trị về mặt kiến trúc nghệ thuật. Khu lăng được kết cấu đăng đối, hài hòa với thiên nhiên tạo nên một khuôn viên sạch đẹp, thoáng đãng cho di tích, làm nên nét đẹp cho địa phương.
Di tích đã được Nhà nước xếp hạng di tích Quốc gia tại Quyết định số 28-VH/QĐ ngày 18/01/1998.