Di tích Quốc gia đình Lương Xá (Thưởng Xuân Đình)
(BNP) - Đình Lương Xá, xã Phú Lương, huyện Lương Tài vốn được khởi dựng vào thế kỷ XVI. Đến năm 1953, đình đã bị hạ giải hoàn toàn, trải qua một thời gian phục dựng, tu bổ, đến năm 2017, nhân dân địa phương đã xây dựng lại hoàn toàn ngôi đình mới trên nền xưa đất cũ.
Đình Lương Xá.
Hiện nay, đình Lương Xá là một quần thể kiến trúc, gồm: Nghi môn, Đại đình, Hậu cung, Nhà tạo soạn và các công trình phụ trợ.
Nghi môn kiểu tứ trụ.
Nghi môn được xây bằng gạch, kiểu tứ trụ, gồm hai trụ chính và hai trụ phụ. Trụ chính được xây dựng bằng gạch, tiết diện hình vuông. Đỉnh hai trụ trang trí đôi nghê chầu vào nhau, phía dưới là lồng đèn hình chữ nhật, trang trí “tứ linh”. Thân trụ hình chữ nhật, các cạnh vỉa gờ chỉ, mặt trước đắp nổi câu đối.
Toà Đại đình.
Đỉnh nóc đắp lưỡng long chầu nhật.
4 mái đao cong.
Đại đình 3 gian 2 chái 4 mái đao cong, đỉnh nóc đắp lưỡng long chầu nhật cùng các con xô, con kìm, mái lợp ngói mũi hài.
Ban thờ chính toà Đại đình.
Bảng giới thiệu về giá trị di tích tại đình.
Cửa mở 3 gian.
Phía trước Đại đình tường xây mộc không trát, mở cửa 3 gian giữa bức bàn thượng song hạ bản, 2 chái trổ cửa sổ chữ Thọ tròn; 2 bộ vì gian giữa 4 hàng chân cột, vì nóc giá chiêng chồng rường, vì nách ván mê, chạm nổi, chạm bong kênh họa tiết long cuốn thủy, tứ quý; 02 bộ vì gian bên vì nóc giá chiêng trụ cột trốn, vì nách kẻ ngồi; 4 đầu dư chạm rồng, trên các thanh rường chạm hoa văn lá lật. Phía sau Đại đình để trống thông với tòa Hậu cung liền kề.
Các câu đối, hoành phi.
4 đầu dư chạm rồng.
Trên các thanh rường chạm hoa văn lá lật.
Hậu cung 3 gian, kiến trúc “bình đầu bít đốc tay ngai”, 4 bộ vì tương tự nhau, vì nóc giá chiêng trụ cột trốn, vì nách kẻ ngồi.Trên bộ khung gỗ chủ yếu bào trơn đóng bén, trang trí hoa văn lá lật trên các con chồng, đấu kê. Phía trước mở cửa cả 3 gian, bức bàn.
Đình thờ Thái úy Tô Hiến Thành (Tô Đại Vương).
Đình Lương Xá là công trình văn hóa tín ngưỡng của nhân dân địa phương, vốn được khởi dựng từ lâu đời thờ Thành hoàng làng là Thái úy Tô Hiến Thành (Tô Đại Vương) - vị quan đại thần triều Lý, một người phò tá có tài đức, góp công lớn vào việc kinh bang đất nước Đại Việt, đặc biệt trên lĩnh vực xây dựng, củng cố chính quyền, chống tham nhũng hối lộ.
Đình còn phối thờ các vị danh nhân khoa bảng của tổng Lương Xá.
Đặc biệt, trong đình còn phối thờ các vị danh nhân khoa bảng của tổng Lương Xá, nhằm giáo dục truyền thống hiếu học, khoa bảng cho muôn đời sau.
Bia “Thưởng Xuân đình bi” niên đại Chính Hòa 21.
Long đình.
Bộ siêu đao bát bửu thế kỷ XXI.
Hiện nay, đình Lương Xá còn bảo lưu được nhiều hiện vật quý giá, tiêu biểu là 6 đạo sắc phong thời Nguyễn, đặc biệt là tấm bia “Thưởng Xuân đình bi” niên đại Chính Hòa 21 (1700). Đây là các hiện vật tiêu biểu và là nguồn sử liệu quan trọng để xác định vị trí, vai trò của di tích, góp phần nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của địa phương nói riêng và làm giàu thêm kho tàng lịch sử văn hóa nước nhà.
Bằng xếp hạng di tích Quốc gia Đình Lương Xá.
Đình Lương Xá được xếp hạng di tích cấp Quốc gia theo Quyết định số 815/QĐ-BVHTTDL ngày 09/03/2017.