Nhà thờ 05 tiến sĩ họ Ngô, xã Tam Giang, huyện Yên Phong

Cổng Nhà thờ 05 tiến sĩ họ Ngô.

Nhà thờ 05 tiến sĩ họ Ngô vốn được xây dựng từ thời Lê, tu sửa nhiều lần vào thời Nguyễn. Đến năm Tân Mão (1951) do lâu ngày bị hỏng được dòng họ đồng tâm đóng góp tiền của và sức lao động xây dựng lại.

Gian tiền tế của Nhà thờ.

Toà Đại Bái được thiết kế 03 gian.

Nhà thờ có bình đồ kiến trúc gồm 02 tòa theo kiểu Tiền chữ Nhất, hậu chữ Đinh, xây kiểu 2 mái bình đầu bít đốc, tay ngai, cột trụ lồng đèn.

Mái lợp ngói mũi hài cổ, trên mái đắp nổi "Rồng chầu mặt nguyệt".

Đôi sư tử đá được đặt trước cửa tòa Đại Bái của Nhà thờ. 

Bộ khung nhà làm bằng gỗ, các bộ vì theo kiểu “thượng chồng rường, hạ kẻ ngồi bẩy hiên”. Trên các con rường chạm khắc hoa lá, vân mây cách điệu và hệ thống cột liên kết chắc chắn, mái lợp ngói mũi hài cổ.

Gian thờ chính.

Công trình do dòng họ Ngô xây dựng để tưởng niệm các vị tổ phụ, tổ mẫu có công sinh thành nuôi dưỡng và các danh nhân khoa bảng của dòng họ. Người khai khoa của dòng họ là cụ Ngô Ngọc (sinh năm 1445) là vị đại khoa của làng Vọng. Năm 33 tuổi cụ đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ xuất thân, khoa Đinh Mùi, niên hiệu Hồng Đức thứ 18, đời Lê Thánh Tông (năm 1487).

Ngai thờ và bài vị của 05 tiến sĩ họ Ngô.

Sau đó là đến cụ Ngô Hải (con trai cụ Ngô Ngọc), đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ xuất thân, khoa Mậu Thìn, niên hiệu Đoan Khánh năm thứ tư, đời vua Lê Uy Mục năm 1508; cụ Ngô Trừng, đỗ Hội nguyên, vào thi Đình, đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ xuất thân khoa Canh Thìn, niên hiệu Diên Thành thứ 3, đời Mạc Mậu Hợp năm 1508; cụ Ngô Nhân Triệt, thi đỗ Hội Nguyên, Đình nguyên, Đệ tam giáp Tiến sỹ xuất thân khoa Đinh Mùi niên hiệu Hoàng Định thứ 8 đời Lê Kính Tông (năm 1607). Cuối cùng là cụ Ngô Nhân Tuấn, đỗ Đệ tam giáp Tiến sỹ xuất thân khoa Canh Thìn, niên hiệu Dương Hòa thứ 6, đời Lê Thần Tông (năm 1640).

Bộ bát bửu tại Nhà thờ.

Bức hoành phi có niên đại thế kỷ XIX.

Bảng gỗ khắc chữ Hán ghi chép về lịch sử dòng họ.

Trong Nhà thờ họ Ngô hiện còn lưu giữ một số hiện vật tiêu biểu như: 05 ngai thờ, 05 bài vị, giá văn, bảng gỗ lớn khắc chữ Hán ghi chép về lịch sử dòng họ; hệ thống hoành phi, câu đối… đều có niên đại thế kỷ XIX. Đặc biệt, tại Nhà thờ hiện còn lưu giữ 04 cuốn gia phả chữ Hán ghi chép về các đời của dòng họ ở các thời kỳ khác nhau…

Bia đá khắc chữ Hán về 05 tiến sĩ của dòng họ Ngô trong khuôn viên Nhà thờ.

Ông Ngô Văn Hảo - con cháu dòng họ Ngô giới thiệu về bia đá khắc chữ Hán về 05 tiến sĩ của dòng họ.

Họ Ngô ở làng Vọng Nguyệt lấy ngày 17 tháng Giêng hàng năm làm ngày giỗ Tổ. Đây vừa là dịp gặp mặt, vừa là dịp biểu dương khen thưởng những tấm gương tiêu biểu, trưởng thành trên con đường học vấn làm rạng danh gia đình, dòng họ và quê hương.

Bằng xếp hạng di tích Quốc gia của Nhà thờ 05 tiến sĩ họ Ngô.

Nhà thờ họ Ngô được xếp hạng di tích Quốc gia tại Quyết định số 4481/QĐ-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 23/12/2015.