Chùa Cô Mễ (Quế Hoa tự) - Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia
(BNP) - Chùa Cô Mễ (khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh) được khởi dựng từ thời Lê, trải qua trường kỳ lịch sử, di tích đã bị thiên tai chiến tranh phá hủy. Đến thời Nguyễn năm 1928, chùa được nhân dân trùng tu và bảo lưu nguyên vẹn đến ngày nay. Chùa Cô Mễ được xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia năm 1989.
Cổng Tam quan.
Các công trình chùa Cô Mễ được làm theo lối kiến trúc truyền thống, hệ thống tượng phật và các đồ thờ tự có nhiều giá trị về nghệ thuật thẩm mỹ. Chùa hiện có các công trình: Tam quan, Tiền đường 5 gian, 2 dĩ, Thượng điện 3 gian. Vì nóc kiểu “con chồng giá chiêng”. Các bức cốn chạm nổi kênh bong đề tài tứ linh tứ quý.
Nhà Tiền đường.
Hệ thống tượng Phật tại Ban Tam Bảo.
Các bức cốn chạm nổi kênh bong đề tài tứ linh tứ quý.
Chùa Cô Mễ là chứng tích lịch sử tồn tại và phát triển của quê hương có giá trị lớn về nhiều mặt. Những cổ vật tiêu biểu bảo lưu tại chùa có giá trị về bảo tàng, nghiên cứu khoa học, gồm: Chuông đồng, bia đá, hệ thống tượng phật…
Nhà tổ, Nhà mẫu, Nhà khách.
Ngoài ra, trong khuôn viên chùa còn có Nhà tổ 5 gian, chất liệu bê tông cốt thép, Nhà mẫu 3 gian bằng gỗ, Nhà khách 5 gian.
Bia đá “vô đề”.
Chùa là trung tâm sinh hoạt tôn giáo của cộng đồng, nơi bảo tồn, phát huy những thuần phong mỹ tục và đoàn kết cộng đồng. Lễ hội chùa Cô Mễ tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng. Vào ngày chính hội nhân dân địa phương tổ chức tế lễ, dâng vật phẩm cúng phật, cúng tổ, cúng mẫu tại chùa. Phần hội với nhiều trò chơi dân gian và văn nghệ đặc sắc như: Hát quan họ, đấu vật, cờ tướng, tổ tôm điếm... Ngoài ra, vào các ngày tuần Rằm, mồng một, các ngày lễ, Tết nguyên đán, Tết nguyên tiêu, vu lan báo hiếu, rằm tháng Bảy... nhân dân địa phương tới chùa dâng lễ phật, gửi gắm ước vọng cho bản thân và gia đình.