Kẹo cốm Lũng Giang

Kẹo cốm (Nguồn internet).

Không ai biết rõ kẹo cốm Lũng Giang có tự bao giờ, chỉ biết rằng món quà này đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây, kẹo có vị ngọt sắc, thơm dịu đặc trưng.

Kẹo cốm Lũng Giang là món cổ truyền, hoàn toàn được làm theo lối thủ công nên không quá khó nhưng nhất thiết phải tuân thủ những quy định khắt khe trong quá trình chế biến. Kẹo cốm được nấu từ 2 nguyên liệu chính là thóc nếp và đường. Sau khi lựa chọn được mẻ thóc nếp (thường là nếp hoa trắng) đều, mẩy, người ta đem luộc thóc cùng với vài chiếc lá hoặc hoa bưởi, sau đó phơi thóc cho se vỏ và rang lên.

Thóc sau khi rang thì xay xát cho sạch, loại bỏ hết phần trấu và cám rồi cho vào nồi, rang đều tay đến khi hạt gạo nở như bỏng nếp. Chỉ riêng các bước làm từ khi chọn thóc đến khi có được hạt cốm rang nở đã chiếm phần nhiều thời gian làm kẹo bởi nó đòi hỏi sự cầu kỳ, kiên trì và khéo léo đến tinh tế của người chế biến.

Hỗn hợp đường và mạch nha đun cho tan chảy, thêm chút gừng giã nhỏ, nhuyễn rồi cho cốm vào đảo đều tay rồi đổ ra khuôn, cán đều và cắt nhỏ theo sở thích. Khuôn cũng phải được chuẩn bị trước với bột gạo nếp rắc đều để không bị dính.

Kẹo cốm được chế biến từ nguyên liệu chính là cốm nếp nhưng màu sắc và hương vị của nó lại do việc sử dụng đường quyết định. Nếu là đường phên, cốm sẽ quyện với thứ nước sền sệt màu cánh gián tạo nên những thanh kẹo màu nâu đỏ, vị đậm đà hơn. Nếu là đường kính, kẹo cốm mang một màu trắng tinh khiết, có vị ngọt sắc, hương thơm dịu nhẹ, ấm nồng của gừng.

Theo lời người dân Lũng Giang, trước đây nhà nào cũng có người biết làm kẹo cốm. Kẹo cốm là món “cây nhà lá vườn” thể hiện sự đảm đang, khéo léo của người phụ nữ nơi đây nên thường được mang để mời khách trong dịp Tết và hội hè đình đám, đây cũng được coi là một nét ẩm thực đặc sắc của Quan họ Lũng Giang bởi kẹo cốm thường được sắp xếp để đón bạn ngày xuân.

Ngày nay, hầu hết các gia đình đều đặt một số hộ nấu thuê mà không tự tay chế biến nữa, đây là món quà được người dân địa phương và vùng lân cận rất ưa chuộng, đặt để mang biếu. Mùa của kẹo cốm thường từ Rằm tháng Chạp năm trước đến hết tháng 2 âm lịch năm sau.

Kẹo cốm Lũng Giang có hương vị rất đặc biệt nên ai đã ăn một lần sẽ không thể nào quên. Kẹo cốm có hương thơm nức của cốm, vani, mè, có vị ngọt ngào của đường hòa quyện với cái dẻo dai của mạch nha. Nó cũng giống như những lời ca tiếng hát và tình người mà người dân nơi đây muốn gửi tới khách.