Khu di tích lưu niệm đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ

Khu di tích lưu niệm đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ (Ảnh: Internet).

Đồng chí Nguyễn Văn Cừ (1912-1941) - Tổng Bí thư trẻ tuổi nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam giai đoạn 1938 - 1940, xuất thân từ một gia đình nhà nho nghèo ở làng Phù Khê Thượng, nay thuộcphường Phù Khê, thị xã Từ Sơn.

Nhà lưu niệm là công trình phục dựng lại ngôi nhà xưa theo nguyên mẫu trên nền đất cũ, gồm nhà chính 5 gian, nhà bếp, cổng, sân vườn và tường rào tre. Kết cấu nhà cùng các đồ trang trí, vật dụng thật đơn sơ: khung tre, mái lợp rạ, ba gian ngoài để thờ tự, tiếp khách và nơi cụ Đồ Quán - thân phụ đồng chí  Nguyễn Văn Cừ dạy học; chính giữa treo biển hoành phi với hai chữ "Trí thành" của chính cụ Đồ Quán và quang treo sách. Hai gian bên là nơi ở của bà Đồ Quán - tức cụ Nguyễn Thị Khuyến - con gái cụ Tú Ba bên Cẩm Giang, cách Phù Khê khoảng 2km.

Nơi đây là nơi đồng chí Nguyễn Văn Cừ cất tiếng chào đời vào ngày 09/7/1912, rồi sau đó được gia đình nuôi dạy ăn học và trong những năm hoạt động cách mạng đã nhiều lần trở lại thăm và làm việc tại nhà và quê hương Phù Khê. Do quá thiếu túng, gia đình cụ Đồ Quán đã phải bán ngôi nhà của mình. Năm 1976, ngành Văn hóa - Thông tin tỉnh Hà Bắc đã tiến hành phục dựng lại ngôi nhà xưa dưới sự chỉ đạo của Tỉnh và Bộ Văn hóa - Thông tin.

Để lưu giữ các nguồn tài liệu về đồng chí Nguyễn Văn Cừ, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo đầu tư  xây dựng cạnh nhà lưu niệm là Nhà trưng bày về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, Tượng đài đồng chí Nguyễn Văn Cừ bằng đồng cùng với hàng trăm tài liệu, hiện vật, hình ảnh về thân thế, sự nghiệp hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Văn Cừ cũng như gia đình, gia tộc đồng chí và quê hương Phù Khê.

Khu di tích lưu niệm về đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ đã được Nhà nước xếp hạng Di tích lịch sử - cách mạng Quốc gia năm 1989.

Các công trình của Khu di tích đã thể hiện sự tri ân sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh đối với công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Cừ. Khu di tích là nơi tổ chức nhiều hoạt động văn hóa - nghệ thuật và các sự kiện có ý nghĩa giáo dục truyền thống cách mạng sâu sắc cho toàn dân, nhất  là thế hệ trẻ. Nơi đây đã được đón tiếp các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước tới dâng hương tưởng niệm và tham quan quê hương đồng chí Nguyễn Văn Cừ.