Lễ Hội làng Đồng Kỵ

17/02/2020 16:02
(BNP) - Từ xưa làng Đồng Kỵ thuộc xã Đồng Quang, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh được du khách cả nước biết đến với lễ hội pháo vô cùng độc đáo được diễn ra vào mồng 4 - 6 tháng Giêng Âm lịch.

Lễ rước pháo thu hút rất đông người tham gia.

Hội thi làm pháo và đốt pháo trước đây là tưởng nhớ, tái hiện lại âm vang ngày Thánh Thiên Cương - vị tướng sau này được dân tôn thờ làm thành hoàng làng ra lệnh xuất quân đánh giặc. Theo thần tích còn truyền lại, thời Hùng Vương, có ông Cương Công, con trai ông Kinh Bắc quận vương có công dẹp giặc Xích Quỷ, được vua phong là Thiên Cương. Trên đường đánh giặc, Thiên Cương đã về làng Đồng Kỵ tuyển quân chọn tướng. Đúng ngày mùng 4 tháng Giêng, ông ra lệnh xuất quân đánh giặc. Trong buổi ra quân đấy, mọi người đốt pháo, hò reo, tạo nên không khí náo nhiệt, hào hùng. Sau khi dẹp xong giặc Xích Quỷ, Thiên Cương trở về làng Đồng Kỵ ăn mừng.
 
Để tưởng nhớ công lao của Thiên Cương, dân làng tôn thờ ông làm thành hoàng làng, hàng năm mở hội thi đốt pháo tái hiện ngày Thiên Cương ra lệnh xuất quân đánh giặc. Từ năm 1995, khi nhà nước có Chỉ thị 406/TTG về việc cấm đốt pháo trên toàn quốc, nhân dân Đồng Kỵ đã chấp hành nghiêm chỉnh. Để bảo lưu được tục lệ tốt đẹp, người dân làng Đồng Kỵ đã tiến hành làm hai quả pháo mẫu bằng chất liệu gỗ, sơn son thếp vàng, dài 6 m, đường kính hơn 60 cm. Thân pháo chạm trổ hình long, lân, quy, phụng mang ý nghĩa mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa.
 
Từ sớm ngày mồng 3 tháng Giêng, lễ rước thỉnh Đức Thánh Thiên Cương lên Đền Trung đã được thực hiện trang trọng. Mọi công việc cho Lễ rước pháo từ Nghè ra Đình được chuẩn bị từ sớm ngày mùng 4 nhưng phải đến đúng 9 giờ sáng, hai quả pháo lớn được các thanh niên trai tráng trong làng rước từ nhà ông đám trưởng (Trưởng Ban Khánh tiết) ra đình cùng với đoàn tế hàng trăm người trong sự chứng kiến và háo hức của hàng nghìn khách thập phương.
 
Tiếp đó là màn rước 4 ông đám - những người tới tuổi 51 ở 4 giáp khác nhau, tượng trưng cho 4 vị tướng xuất quân đánh giặc. Các trai đinh cởi trần có nhiệm vụ giữ ông đám không được ngã trong khi di chuyển quanh sân đình.
 
Ngoài ra Hội Đồng Kỵ có các hoạt động văn hoá thể thao không kém phần sôi nổi như: nghe hát Quan họ trên thuyền diễn Tuồng, Vật cổ truyền, các môn Cầu lông, bóng chuyền, Cờ tướng, Chọi gà… thể hiện nét văn hoá lành mạnh trong lễ hội làng Đồng Kỵ.
 
Về với lễ Hội Đồng Kỵ đầu xuân, du khách còn có dịp tham quan các di tích lịch sử cách mạng như Đình, Chùa Đồng Kỵ, đồng thời mua các mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ nổi tiếng nơi đây.
 
Ngày 19/01/2016, Lễ Hội làng Đồng Kỵ được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Quyết định số 246/QĐ-BVHTTDL công nhận là di sản văn hoá phi vật thể, đây là niềm vinh dự và tự hào của nhân dân Đồng Kỵ nói chung và nhân dân tỉnh Bắc Ninh nói riêng.
Tổng hợp