Chùa làng Bùi

Ảnh: Nguồn Internet.

Chùa làng Bùi còn gọi là Cảm Ân tự, đến nay vẫn chưa đủ cơ sở xác định chùa được khởi dựng năm nào. Nhưng theo các cụ cao niên địa phương thì chùa Cảm Ân vốn được nhân dân khởi dựng từ thời Lý, cách đây hơn 800 năm, trên một vị trí đẹp ở xóm Chùa (cách chùa hiện nay khoảng 300m về phía Tây của làng).

Căn cứ vào cây hương “Kính thiên đài trụ” dựng vào ngày tốt tháng 9 niên hiệu Vĩnh Thịnh 4 (1708) cho biết “Sinh đồ Nguyễn Nho Sĩ, vợ Vũ Thị Xuân, con gái Nguyễn Thị Trương, nhà tại thôn Phí Xá có lòng kính tín, tôn sùng đạo phật, luôn tích thiện phát lòng tốt, đã hưng công tạo tác dựng cây hương đá đặt ở chùa Cảm Ân”. Qua đó, có thể khẳng định, năm 1708, chùa Cảm Ân đã tồn tại và có thể được khởi dựng sớm hơn nữa.

Chùa xưa có quy mô bề thế, nằm trên thửa đất rộng 2 mẫu Bắc Bộ, gồm Tiền đường 7 gian, Thượng điện 3 gian, Tam quan - gác chuông 3 gian, Nhà tổ - nhà khách 5 gian, vườn tháp mộ... Trải thời gian, di tích luôn được nhân dân địa phương tu bổ tôn tạo như: năm 1708, dựng cây hương “Kính thiên đại trụ”; năm Bảo Đại 15 (1939) tân tạo hai tòa Thánh cung và Tổ đường.

Năm 1966 - 1967, chùa xưa bị hạ giải hoàn toàn, nhân dân chuyển chùa về xây trên đất của nghè (nơi thờ Tiến sĩ Nguyễn Bạt Tụy), quy mô 3 gian Thượng điện, kết cấu vì kèo bằng sắt để thờ Phật. Thế đất làng Bùi tựa như hình con Phượng, trong đó chùa Cảm Ân nằm trên đầu phượng với 2 giếng nước phía trước và sau tựa như 2 mắt phượng. Chếch phía bên trái là ngôi đền thờ Tô Hiến Thành, phía trước chùa là cánh đồng màu mỡ và dòng sông Thứa thơ mộng uốn quanh. Năm 1996, xây dựng Tam quan. Năm 2001, xây dựng tòa Tam bảo, gồm: Tiền đường 5 gian, Thượng điện 3 gian, kết cấu bộ khung bằng gỗ và chuyển bộ khung cũ của Thượng điện làm nhà Mẫu. Năm 2003, bằng nguồn công đức của nhân dân và khách thập phương, chùa Bùi xây dựng thêm nhà Tổ, lầu Quan Âm và hệ thống sân, vườn, tường bao xung quanh.

Hiện nay, chùa Bùi gồm các hạng mục công trình: Tiền đường, Thượng điện, nhà Tổ, nhà Mẫu, Tam quan và công trình phụ trợ, có nhà Mẫu, là nơi thờ: Tam tòa Thánh mẫu, Đức Thánh Trần, Chúa Sơn Trang, Ngũ hổ, Thanh Xà, Bạch Xà. Trong chùa, còn có Nhà tổ, nơi thờ tổ thứ 28 của đạo Phật, đó là Bồ Đề Đạt Ma. Các công trình kiến trúc của di tích được đặt trong không gian xanh mát của cây cối vừa tĩnh mịch, vừa linh thiêng.

Chùa Bùi là nơi thờ Phật, đồng thời cũng thờ Mẫu, thờ Tổ điều này thể hiện sự giao thoa và tiếp biến văn hóa trong suốt chiều dài lịch sử của di tích. Chùa Bùi được công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2018.